Prednisolone

ករណីថ្នាំលេប (ជាគ្រាប់ និង ជាម្សៅ)：

ជាទូទៅ ឱសថនេះប្រើនៅក្នុងការព្យាបាលជំងឺដូចខាងក្រោម ៖

- ជំងឺទាក់ទងនឹងការបញ្ចេញអរម៉ូនក្នុងរាងកាយ (ជំងឺកើនឡើងខុសប្រក្រតីនៃអរម៉ូនក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីត(Thyrotoxicosis), ជំងឺចុះខ្សោយមុខងារAdrenal cortexស្រួចស្រាវនិងរ៉ាំរ៉ៃ(Adrenocortical insufficiency), ជំងឺកង្វះACTH (Isolated ACTH deficiency))

- ជំងឺទាក់ទងនឹងភាពខុសប្រក្រតីនៃប្រព័ន្ធភាពស៊ាំ (ជំងឺរូម៉ាទីស(Rheumatism), ជំងឺអេរីតេម៉ាតូស(Lupus erythematosus))

- ជំងឺKawasaki diseaseក្នុងដំណាក់កាលស្រួចស្រាវ

- ជំងឺតម្រងនោមNephrosis

- ជំងឺបេះដូងCongestive heart failure

- ជំងឺទាក់ទងនឹងរោគប្រតិកម្ម (ជំងឺហឺត, រោគប្រតិកម្មធ្ងន់ធ្ងរ(Anaphylactic shock), ជំងឺរលាកទងសួតលក្ខណៈហឺត(Asthmatic bronchitis), រោគប្រតិកម្មទល់នឹងឱសថឬសារធាតុគីមីផ្សេងៗ)

- ជំងឺទាក់ទងនឹងប្រព័ន្ធឈាម (ជំងឺខ្វះឈាមប្រភេទHemolytic anemiaឬAplastic anemia ជំងឺមហារីកគ្រាប់ឈាមស ។ល។)

- ជំងឺទាក់ទងនឹងប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទ (ជំងឺរលាកខួរក្បាលឬខួរឆ្អឹងខ្នង, ជំងឺរឹងនៅតាមសរសៃប្រសាទដោយសារខូចជាលិកាព័ទ្ធជុំវិញសរសៃប្រសាទ(Multiple sclerosis) ជាដើម)

- ជំងឺទាក់ទងនឹងប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ (ជំងឺរលាកពោះវៀនមិនរាលដាល, ជំងឺរលាកពោះវៀនធំលក្ខណៈដំបៅ)

- ជំងឺថ្លើម (រលាកថ្លើម ថ្លើមរឹង ។ល។)

- ជំងឺរលាកស្រោមខួរឬស្រទាប់ទ្រូងបណ្ដាលមកពីរបេង

- ជំងឺទាក់ទងនឹងប្រព័ន្ធផ្លូវដង្ហើម (ជំងឺរលាកសួតប្រភេទInterstitial pneumoniaលក្ខណៈរាលដាល ជំងឺក្រិនសួត ជំងឺរលាកសួតដោយសារវិទ្យុសកម្ម)

- ជំងឺឆ្លងលក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរ

- ជំងឺកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមទាប(Idiopathic hypoglycemia)

- ជំងឺមហារីកផ្សេងៗ

- រោគសញ្ញាក្រោយពីការវះកាត់ក្រពេញអាដ្រេណាល់(Adrenal gland) ឬ ការវះកាត់ផ្លាស់ប្ដូរសរីរាង្គ ឬ ការបញ្ចូលឈាម

- ជំងឺទាក់ទងនឹងដៃស្បូន

- ពិសពស់ ពិសសត្វល្អិត

- អាការៈរលាកនៅក្រោយពេលវះកាត់ភ្នែក និង ជំងឺភ្នែកផ្សេងៗ។

- អាការៈរលាកឬឡើងកន្ទួលក្រហមលើស្បែកដោយសារជំងឺស្បែកផ្សេងៗ

- ជំងឺទាក់ទងនឹងត្រចៀកច្រមុះបំពង់ក (ជំងឺថ្លង់ប្រភេទSensorineural hearing lossលក្ខណៈស្រួចស្រាវ, ជំងឺរលាកនិងហើមបំពង់ក, ជំងឺរលាកបំពង់អាហារ, ជំងឺរលាកច្រមុះដោយសាររោគប្រតិកម្ម, ជំងឺឃានវិញាណខុសប្រក្រតី, ជំងឺដំបៅមាត់និងរលាកអណ្ដាតដែលពិបាកព្យាបាល)។ល។

សម្គាល់ ៖ ឱសថនេះអាចប្រើចំពោះជំងឺផ្សេងទៀតជាច្រើនក្រៅអំពីជំងឺខាងលើនេះ។ សូមពិនិត្យមើលព័ត៌មានបន្ថែម។

ករណីថ្នាំលាបលើស្បែក：

ជាទូទៅ ឱសថនេះប្រើនៅក្នុងការព្យាបាលអាការៈរលាកឬកន្ទួលក្រហមលើស្បែក អាការៈរមាស់ស្បែក អាការៈប្រតិកម្មទៅនឹងសារធាតុឱសថឬសារធាតុគីមីផ្សេងៗ។

ករណីថ្នាំលេប：

មនុស្សពេញវ័យ：លេប1ថ្ងៃ5～60mg (ថ្នាំម្សៅ1%ត្រូវនឹង0.5～6g) បែងចែកជា1～4ដងក្នុង1ថ្ងៃ។ អាចបង្កើនឬបន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមអាយុនិងរោគសញ្ញា។ ចំពោះជំងឺមហារីកកោសិកាប្រព័ន្ធទឹករងៃ(Malignant lymphoma) អាចប្រើដល់កម្រិត1ថ្ងៃ100mg/m²(ផ្ទៃរាងកាយ) ដោយប្រើរួមជាមួយឱសថប្រឆាំងជំងឺមហារីកផ្សេងទៀត។ ចំពោះជំងឺកាវ៉ាសាគី(Kawasaki diseaseឬMCLS) ជាទូទៅ លេប1ថ្ងៃ2mg/kg (អតិបរមា 60mg) បែងចែកជា3ដងក្នុង1ថ្ងៃ។

ករណីថ្នាំលាបលើស្បែក(0.5%)：

ប្រើ1ថ្ងៃ 1～ច្រើនដង លាបលើកន្លែងមានបញ្ហា ក្នុងបរិមាណសមស្រប។ អាចបង្កើនឬបន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមរោគសញ្ញា។

ករណីថ្នាំលេប：(ជាគ្រាប់ និង ជាម្សៅ)：

・អ្នកដែលធ្លាប់កើតមានរោគប្រតិកម្មជាមួយនឹងសារធាតុនៅក្នុងឱសថនេះ។

ជាគោលការណ៍ អ្នកជំងឺដូចខាងក្រោមមិនត្រូវប្រើប្រាស់ឱសថនេះទេ។ ករណីចាំបាច់ត្រូវប្រើ ត្រូវតាមដានស្ថានភាពជំងឺនិងផលរំខានឱសថអោយបានដិតដល់ ៖

1. អ្នកដែលកំពុងមានជំងឺឆ្លងដែលមិនទាន់រកឃើញវិធីព្យាបាលដែលមានប្រសិទ្ធិភាពនៅឡើយ ឬ អ្នកដែលកំពុងមានជំងឺផ្សិតពេញរាងកាយ។

2. អ្នកដែលមានជំងឺដំបៅក្រពះឬពោះវៀន ឬ ជំងឺDiverticulitis។

3. អ្នកដែលមានជំងឺផ្នែកស្មារតី។

4. អ្នកដែលមានជំងឺរបេង។

5. អ្នកដែលមានជំងឺរលាកកញ្ចក់ភ្នែកដោយសារវីរុសHerpes simplex virus។

6. អ្នកដែលមានជំងឺភ្នែកឡើងបាយប្រភេទPosterior capsular cataract។

7. អ្នកដែលមានជំងឺក្លូកូម(Glaucoma)។

8. អ្នកដែលមានជំងឺលើសសម្ពាធឈាម។

9. អ្នកដែលមានកម្រិតអេឡិចត្រូឡាយ(Electrolyte)ក្នុងខ្លួនខុសប្រក្រតី។

10. អ្នកដែលមានជំងឺកំណកឈាម។

11. អ្នកដែលទើបទទួលការវះកាត់សរីរាង្គខាងក្នុងរាងកាយ។

12. អ្នកដែលកើតមានជំងឺស្ទះសរសៃឈាមក្នុងបេះដូងស្រួចស្រាវ។

ករណីថ្នាំលាបលើស្បែក：

・អ្នកដែលធ្លាប់កើតមានរោគប្រតិកម្មជាមួយនឹងសារធាតុនៅក្នុងឱសថនេះ។

・ជំងឺឆ្លងនៅលើស្បែកមួយចំនួន ដូចជា របេងស្បែក រើម អុតស្វាយ(Chicken pox) ជំងឺVaccinia។

・ជំងឺរលាករូងត្រចៀកខាងក្រៅដែលមានកន្ទួលក្រហម និង មានធ្លុះក្រដាសត្រចៀក។

・ដំបៅលើស្បែក(លើកលែងជំងឺBehcet's disease)

・រលាកស្បែកស្រទាប់ជ្រៅចាប់ពីកម្រិតទី2ឡើងទៅដោយសារកម្ដៅឬធាតុត្រជាក់។

ករណីថ្នាំលេប：(ជាគ្រាប់ និង ជាម្សៅ)：

ផលរំខានរួមមាន រាករូស ក្អួតចង្អោរ ឈឺក្រពះ ក្រហាយទ្រូង សម្ពាធឈាមធ្លាក់ចុះឬកើនឡើង គេងមិនលក់ វិលមុខ ឈឺសាច់ដុំឬសន្លាក់ ហើម បញ្ហាមករដូវ ហើមពោះ ភ្នែកមើលមិនសូវឃើញ ភ្នែកលៀន មុន ជ្រុះរោមឬដុះរោមច្រើន ស្នាមជាំលើស្បែក កើនទម្ងន់ របួសក្រជា ស្បែកស្ដើង មុខមូល។ល។

ខាងក្រោមជាផលរំខានធ្ងន់ធ្ងរនៃឱសថនេះ ដូច្នេះ ប្រសិនបើមានអាការៈខាងក្រោម សូមរួសរាន់ទទួលការព្យាបាលពីវេជ្ជបណ្ឌិតជាបន្ទាន់។

- ពិបាកដកដង្ហើម ក្រហមពេញខ្លួន រោគសញ្ញានៃការហើមប៉ោងនៅស្រទាប់ក្រោមនៃស្បែក(Angioedema) កន្ទាលត្រអាក(រោគប្រតិកម្មធ្ងន់ធ្ងរ)

- ក្ដៅខ្លួន អាការៈស្រដៀងផ្ដាសាយ (ជំងឺឆ្លងបណ្ដាលមកពីវីរុស បាក់តេរី មេរោគផ្សិត។ល។)

- ចង់ក្អួត លាមកមានពណ៌ខ្មៅ ឈឺពោះ (ហូរឈាមនៅតាមបំពង់រំលាយអាហារ ធ្លាយក្រពះឬពោះវៀន ដំបៅក្រពះឬពោះវៀន ជាដើម)

- ឈឺផ្នែកខាងលើនៃពោះ ឈឺផ្នែកចង្កេះនិងខ្នង ក្ដៅខ្លួន (រលាកលំពែង)

- អារម្មណ៍ធ្លាក់ទឹកចិត្ត ស្មារតីមិននឹងនរ (ជំងឺផ្នែកស្មារតី)

- ឈឺនៅផ្នែកចង្កេះនិងខ្នង ឈឺសន្លាក់នៅគល់ភ្លៅ សាច់ដុំរឹងនិងស្ពឹក (ជំងឺពុកឆ្អឹង ជំងឺខូចក្បាលឆ្អឹងនៃឆ្អឹងដើមដៃនិងឆ្អឹងភ្លៅ ជំងឺទាក់ទងនឹងសាច់ដុំជាដើម)

- ស្រវាំងភ្នែក ទំហំនៃគំហើញរួមតូច (ជំងឺក្លូកូម(Glaucoma) ជំងឺភ្នែកឡើងបាយ ជាដើម)

- ហើមនិងឈឺជើង ដង្ហក់ ឈឺទ្រូងនិងក្បាល (ជំងឺកំណកឈាម(Thrombosis))

- ស្ពឹកមួយចំហៀងខ្លួន ឈឺក្បាល ពិបាកនិយាយ ភ្នែកមើលមិនសូវច្បាស់ឬមើលមិនឃើញតែម្ដង ស្មារតីដឹងខ្លួនធ្លាក់ចុះ ពិបាកផ្ដោតអារម្មណ៍គិតឬសម្រេចចិត្ត (ស្ទះសរសៃឈាមក្នុងខួរក្បាល)

- ឈឺទ្រូង ឈឺរាលដល់ចុងដង្ហើមឬដើមដៃឆ្វេងឬស្មា (ស្ទះឬត្បៀតសរសៃឈាមក្នុងបេះដូង)

- ឈឺកំភួនជើង (ដាច់សរសៃសាច់ដុំ(Tendon rupture))

- ស្ពឹកជើង ឈឺចង្កេះ ឈឺជើងនិងចង្កេះពេលដើរ (ជំងឺEpidural lipomatosis)។

ករណីថ្នាំលាបលើស្បែក：

ផលរំខានរួមមាន ក្រហាយស្បែក ឡើងកន្ទួលក្រហម ជំងឺឆ្លងលើស្បែក ស្បែករួញឬស្លេកពណ៌ ដុះរោមច្រើន។ល។

ខាងក្រោមជាផលរំខានធ្ងន់ធ្ងរនៃឱសថនេះ ដូច្នេះ ប្រសិនបើមានអាការៈខាងក្រោម សូមរួសរាន់ទទួលការព្យាបាលពីវេជ្ជបណ្ឌិតជាបន្ទាន់។

- ចាំងភ្នែក ស្ងួតភ្នែក (សម្ពាធក្នុងភ្នែកកើនឡើង)

- ឈឺភ្នែកខ្លាំង ឈឺក្បាល ចង់ក្អួត (ជំងឺGlaucoma)

- ចាំងភ្នែក ស្រវាំងភ្នែក មើលមិនសូវច្បាស់ (ជំងឺភ្នែកឡើងបាយប្រភេទPosterior capsular cataract)។

ករណីថ្នាំលេប：(ជាគ្រាប់ និង ជាម្សៅ)：

ឱសថខាងក្រោម អាចប្រើរួមជាមួយនឹងឱសថនេះបាន ប៉ុន្តែត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះផលរំខានដែលអាចកើតមាន។

・ឱសថPhenobarbital, Phenytoin, Rifampicin - អាចធ្វើអោយប្រសិទ្ធិភាពនៃPrednisoloneថយចុះ។

・ឱសថប្រភេទSalicylic acid (Aspirin, Aspirin・dialuminate, Sasapyrineជាដើម) - អាចធ្វើអោយផលរំខាននៃឱសថទាំងនេះកើតឡើង។

・ឱសថប្រឆាំងកំណកឈាមWarfarin - អាចធ្វើអោយប្រសិទ្ធិភាពប្រឆាំងកំណកឈាមនៃWarfarinថយចុះ។

・ឱសថបញ្ចុះជាតិស្ករក្នុងឈាម(Buformin, Chlorpropamide, Acetohexamideជាដើម) ថ្នាំចាក់អាំងស៊ុយលីន - អាចធ្វើអោយប្រសិទ្ធិភាពបញ្ចុះជាតិស្ករក្នុងឈាមថយចុះ។

・ឱសថបញ្ចុះទឹកនោមប្រភេទបញ្ចេញប៉ូតាស្យូម(Trichlormethiazide, Hydrochlorothiazide, Furosemide, Acetazolamideជាដើម) - អាចធ្វើអោយកម្រិតប៉ូតាស្យូមក្នុងឈាមធ្លាក់ចុះ។

・វីតាមីនD3(Alfacalcidol ជាដើម) - អាចធ្វើអោយកើតមានរោគសញ្ញានៃកម្រិតកាល់ស្យូមក្នុងឈាមកើនឡើងឬក្រួសក្នុងផ្លូវតម្រងនោម។

・ឱសថCiclosporin - អាចធ្វើអោយកំហាប់ក្នុងឈាមនៃCiclosporinកើនឡើង។

・ឱសថErythromycin - អាចធ្វើអោយសកម្មភាពនៃPrednisoloneកើនឡើង។

・ឱសថVecuronium bromide, Pancuronium bromide - អាចធ្វើអោយប្រសិទ្ធិភាពនៃឱសថទាំងនេះប្រែប្រួល។

ករណីថ្នាំលេប (ជាគ្រាប់ និង ជាម្សៅ)：

・ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះឬស្ត្រីដែលអាចនឹងកំពុងមានផ្ទៃពោះ គួរប្រើឱសថនេះក្នុងករណីចាំបាច់តែប៉ុណ្ណោះ។

・ស្ត្រីបំបៅដោះកូន មិនគួរប្រើប្រាស់ឱសថនេះទេ ព្រោះសារធាតុឱសថអាចជ្រៀតចូលក្នុងទឹកដោះម្តាយ។ ប្រសិនបើចាំបាច់ត្រូវប្រើឱសថនេះ ស្ត្រីគួរផ្អាកការបំបៅបណ្តោះអាសន្នក្នុងអំឡុងពេលប្រើប្រាស់ឱសថនេះ។

ករណីថ្នាំលាបលើស្បែក：

・ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះឬស្ត្រីដែលអាចនឹងកំពុងមានផ្ទៃពោះ គួរចៀសវាងប្រើឱសថនេះក្នុងបរិមាណច្រើន ឬ ក្នុងរយៈពេលវែង។

ករណីថ្នាំលេប：(ជាគ្រាប់ និង ជាម្សៅ)：

・នៅក្នុងការប្រើឱសថនេះ ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នជាពិសេសចំពោះការកើតឡើងនៃជំងឺអុតស្វាយឬកញ្ច្រិល ព្រោះវាអាចបណ្ដាលអោយមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតរបស់អ្នកជំងឺ។

・សម្រាប់អ្នកជំងឺដែលប្រើប្រាស់ឱសថនេះរយៈពេលវែងឬក្នុងកម្រិតខ្ពស់ ប្រព័ន្ធភាពស៊ាំរបស់អ្នកជំងឺអាចមានការធ្លាក់ចុះ ដូច្នេះ គួរចៀសវាងការចាក់វ៉ាក់សាំងរស់(Live vaccine)។

ករណីថ្នាំលាបលើស្បែក：

・គួរចៀសវាងប្រើឱសថនេះនៅក្រោមម្សៅផាត់មុខ ឬ ក្រោយពេលកោរពុកមាត់ ជាដើម។

ឱសថនេះមានសកម្មភាពដូចទៅនឹងអរម៉ូនAdrenocortical hormonesនៅក្នុងរាងកាយ ដោយមានប្រសិទ្ធិភាពទប់ស្កាត់អាការៈរលាក អាការៈប្រតិកម្ម។ល។