Calcitriol

ករណីថ្នាំលេប：

ជាទូទៅ ឱសថនេះប្រើនៅក្នុងការព្យាបាលដូចខាងក្រោម ៖

- ជំងឺពុកឆ្អឹង(Osteoporosis)

- រោគសញ្ញាផ្សេងៗដែលបណ្ដាលមកពីភាពខុសប្រក្រតីនៃមេតាបូលីសនៃវីតាមីនដេ(Vitamin D)នៅក្នុងរាងកាយ រួមមាន កម្រិតកាល់ស្យូមក្នុងឈាមចុះទាប ការកន្ត្រាក់សាច់ដុំTetany អាការៈឈឺចាប់នៅតាមឆ្អឹង បញ្ហាឆ្អឹងជាដើម ដែលកើតមាននៅក្នុងជំងឺខ្សោយតម្រងនោមរ៉ាំរ៉ៃ ជំងឺខ្សោយមុខងារក្រពេញប៉ារ៉ាទីរ៉ូអ៊ីត ជំងឺឆ្អឹងទន់ដែលមានលក្ខណៈប្រឆាំងនឹងវីតាមីនដេ(ជំងឺVitamin D resistant ricketsនិងជំងឺVitamin D resistant osteomalacia)។

ករណីថ្នាំចាក់：

ជាទូទៅ ឱសថនេះប្រើនៅក្នុងការព្យាបាលជំងឺកើនឡើងនៃមុខងារក្រពេញប៉ារ៉ាទីរ៉ូអ៊ីត ចំពោះអ្នកជំងឺដែលទទួលការលាងឈាមជាប្រចាំ។

ករណីថ្នាំលេប：

・ជំងឺពុកឆ្អឹង：

មនុស្សពេញវ័យ：លេប1ថ្ងៃ0.5μg បែងចែកជា2ដងក្នុង1ថ្ងៃ។ អាចបង្កើនឬបន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមអាយុនិងរោគសញ្ញា។

・ជំងឺខ្សោយតម្រងនោមរ៉ាំរ៉ៃ：

មនុស្សពេញវ័យ：លេប1ថ្ងៃ1ដង0.25～0.75μg។ អាចបង្កើនឬបន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមអាយុនិងរោគសញ្ញា។

・ជំងឺខ្សោយក្រពេញប៉ារ៉ាទីរ៉ូអ៊ីត និង ជំងឺផ្សេងៗទៀតដែលទាក់ទងនឹងភាពខុសប្រក្រតីនៃមេតាបូលីសនៃវីតាមីនDក្នុងរាងកាយ：

មនុស្សពេញវ័យ：លេប1ថ្ងៃ1ដង 0.5～2.0μg។ អាចបង្កើនឬបន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមប្រភេទជំងឺ អាយុនិងរោគសញ្ញា។

ករណីថ្នាំចាក់：

មនុស្សពេញវ័យ：នៅដំណាក់កាលដំបូង ប្រើ1ដង1μg, 2～3ដងក្នុង1សប្ដាហ៍ ចាក់តាមសរសៃវ៉ែនយឺតៗ(ប្រមាណ30វិនាទី)នៅក្រោយពេលអនុវត្តការលាងឈាមរួចរាល់។ បន្ទាប់ពីនោះ ត្រូវតាមដានកម្រិតអរម៉ូនប៉ារ៉ាទីរ៉ូអ៊ីតនិងកម្រិតកាល់ស្យូមក្នុងឈាម ដោយអាចប្រែប្រួលកម្រិតឱសថប្រើក្នុង1ដងក្នុងចន្លោះ 0.5～1.5μg, 1～3ដងក្នុង1សប្ដាហ៍ ចាក់តាមសរសៃវ៉ែនយឺតៗ(ប្រមាណ30វិនាទី)នៅក្រោយពេលអនុវត្តការលាងឈាមរួចរាល់។

ករណីថ្នាំលេប：

・អ្នកដែលមានកម្រិតកាល់ស្យូមក្នុងឈាមខ្ពស់ ឬ អ្នកដែលកំពុងមានរោគសញ្ញាពុលដោយសារការលើសវីតាមីនដេ(Vitamin D)នៅក្នុងរាងកាយ។

ករណីថ្នាំចាក់：

・អ្នកដែលធ្លាប់កើតមានរោគប្រតិកម្មជាមួយនឹងសារធាតុនៅក្នុងឱសថនេះ។

・អ្នកដែលកំពុងមានរោគសញ្ញាពុលដោយសារការលើសវីតាមីនដេ(Vitamin D)នៅក្នុងរាងកាយ។

ផលរំខានរួមមាន ឡើងកន្ទួលក្រហម រមាស់ស្បែក ចង់ក្អួត បាត់បង់ចំណង់អាហារ រាករូសឬទល់លាមក ឈឺក្រពះ ភ្នែកក្រហម គេងមិនលក់ ដំបៅក្នុងមាត់។ល។

ខាងក្រោមជាផលរំខានធ្ងន់ធ្ងរនៃឱសថនេះ ដូច្នេះ ប្រសិនបើមានអាការៈខាងក្រោម សូមរួសរាន់ទទួលការព្យាបាលពីវេជ្ជបណ្ឌិតជាបន្ទាន់។

- ទល់លាមក បាត់បង់ចំណង់អាហារ ក្អួតចង្អោរ ឈឺពោះ ខ្សោយសាច់ដុំ ស្ងួតក នោមច្រើន ផឹកទឹកច្រើន រមាស់ ឆាប់ម៉ូរម៉ៅ (រោគសញ្ញានៃការលើសជាតិកាល់ស្យូមក្នុងឈាម)

ករណីថ្នាំលេប：

ឱសថខាងក្រោម អាចប្រើរួមជាមួយនឹងឱសថនេះបាន ប៉ុន្តែត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះផលរំខានដែលអាចកើតមាន។

・ឱសថប្រភេទវីតាមីនដេ - អាចធ្វើអោយកម្រិតកាល់ស្យូមនៅក្នុងឈាមកើនឡើងខ្ពស់។

・ឱសថTeriparatide - អាចធ្វើអោយកម្រិតកាល់ស្យូមនៅក្នុងឈាមកើនឡើងខ្ពស់។

・ឱសថដែលមានផ្ទុកសារធាតុកាល់ស្យូម(Ca) - អាចធ្វើអោយកម្រិតកាល់ស្យូមនៅក្នុងឈាមកើនឡើងខ្ពស់។

・ឱសថដែលមានផ្ទុកសារធាតុម៉ាញ៉េស្យូម(Mg) - អាចធ្វើអោយកម្រិតម៉ាញ៉េស្យូមនៅក្នុងឈាមកើនឡើងខ្ពស់។

・ឱសថDigoxin, ឱសថDigitoxin ជាដើម - អាចធ្វើអោយចង្វាក់បេះដូងមានលក្ខណៈខុសប្រក្រតីដោយសារការកើនឡើងនៃកម្រិតកាល់ស្យូមនៅក្នុងឈាម។

ករណីថ្នាំចាក់：

ឱសថខាងក្រោម អាចប្រើរួមជាមួយនឹងឱសថនេះបាន ប៉ុន្តែត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះផលរំខានដែលអាចកើតមាន។

・ឱសថDigoxin, ឱសថDigitoxin ជាដើម - អាចធ្វើអោយចង្វាក់បេះដូងមានលក្ខណៈខុសប្រក្រតីដោយសារការកើនឡើងនៃកម្រិតកាល់ស្យូមនៅក្នុងឈាម។

・ឱសថដែលមានផ្ទុកសារធាតុកាល់ស្យូម(Ca) - អាចធ្វើអោយកម្រិតកាល់ស្យូមនៅក្នុងឈាមកើនឡើងខ្ពស់។

・ឱសថដែលមានផ្ទុកសារធាតុម៉ាញ៉េស្យូម(Mg) - អាចធ្វើអោយកម្រិតម៉ាញ៉េស្យូមនៅក្នុងឈាមកើនឡើងខ្ពស់។

・ឱសថPhenytoin, ឱសថPhenobarbital - អាចធ្វើអោយកំហាប់ក្នុងឈាមក៏ដូចជាប្រសិទ្ធិភាពនៃCalcitriolថយចុះ។

・ឱសថបញ្ចុះទឹកនោមប្រភេទThiazide diuretics(Trichlormethiazide, Hydrochlorothiazide ជាដើម) - អាចធ្វើអោយកម្រិតកាល់ស្យូមនៅក្នុងឈាមកើនឡើងខ្ពស់។

・ឱសថTeriparatide - អាចធ្វើអោយកម្រិតកាល់ស្យូមនៅក្នុងឈាមកើនឡើងខ្ពស់។

・ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះឬស្ត្រីដែលអាចនឹងកំពុងមានផ្ទៃពោះ គួរប្រើឱសថនេះក្នុងករណីចាំបាច់តែប៉ុណ្ណោះ។

・ស្ត្រីបំបៅដោះកូន មិនគួរប្រើប្រាស់ឱសថនេះទេ ព្រោះសារធាតុឱសថអាចជ្រៀតចូលក្នុងទឹកដោះម្តាយ។ ប្រសិនបើចាំបាច់ត្រូវប្រើឱសថនេះ ស្ត្រីគួរផ្អាកការបំបៅបណ្តោះអាសន្នក្នុងអំឡុងពេលប្រើប្រាស់ឱសថនេះ។

・ការប្រើប្រាស់ឱសថផ្សេងទៀតដែលមានផ្ទុកសារធាតុវីតាមីនដេឬកាល់ស្យូមរួមជាមួយឱសថនេះ អាចធ្វើអោយលើសសារធាតុទាំងនេះនៅក្នុងរាងកាយ និង បង្កជាផលរំខានផ្សេងៗ។

・ប្រសិនបើពិនិត្យឃើញឬមានរោគសញ្ញានៃការលើសជាតិកាល់ស្យូមនៅក្នុងឈាម ត្រូវផ្អាកការប្រើប្រាស់ឱសថនេះ។ ក្រោយកម្រិតកាល់ស្យូមក្នុងឈាមត្រឡប់មកប្រក្រតីវិញហើយ អ្នកជំងឺអាចប្រើប្រាស់ឱសថនេះបន្តក្នុងកម្រិតទាបជាងមុន។

ឱសថនេះជាវីតាមីនដេ(Vitamin D)ដែលស្ថិតក្នុងទម្រង់សកម្មតែម្ដង ដូច្នេះ ឱសថនេះមិនចាំបាច់ត្រូវទទួលប្រតិកម្មនៅក្នុងថ្លើមដើម្បីបំលែងទៅជាទម្រង់សកម្មដូចឱសថវីតាមីនដេមួយចំនួនផ្សេងទៀតនោះទេ។ ឱសថនេះមានប្រសិទ្ធិភាពភ្ជាប់ទៅនឹងគ្រឿងទទួល(Receptor)នៅក្នុងពោះវៀននិងតម្រងនោម ដើម្បីជម្រុញការស្រូបសារធាតុកាល់ស្យូមនៅក្នុងពោះវៀននិងតម្រងនោម ព្រមទាំងមានសកម្មភាពជម្រុញការផលិតឆ្អឹងនៅក្នុងរាងកាយផងដែរ។

នៅក្នុងការព្យាបាលជំងឺទាក់ទងនឹងក្រពេញប៉ារ៉ាទីរ៉ូអ៊ីត ឱសថនេះមានសកម្មភាពភ្ជាប់ទៅនឹងគ្រឿងទទួល(VDR)នៅក្នុងក្រពេញប៉ារ៉ាទីរ៉ូអ៊ីតដើម្បីភ្ជាប់បន្តទៅនឹងសែនដែលផលិតជាអរម៉ូនប៉ារ៉ាទីរ៉ូអ៊ីត(PTH) ធ្វើអោយអាចទប់ស្កាត់ដំណើរការនៃការផលិតអរម៉ូននេះ។ ម្យ៉ាងទៀត ការកើនឡើងនៃកម្រិតកាល់ស្យូមនៅក្នុងឈាមដោយសារសកម្មភាពឱសថនេះ ជាតិកាល់ស្យូមទាំងនោះនឹងទៅភ្ជាប់នឹងគ្រឿងទទួលនៅក្នុងក្រពេញប៉ារ៉ាទីរ៉ូអ៊ីតដើម្បីទប់ស្កាត់ការបញ្ចេញអរម៉ូនប៉ារ៉ាទីរ៉ូអ៊ីត(PTH)។