Peptic ulcer (ជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀន)

ជំងឺរលាកក្រពះ (Gastritis) និង ជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀន (Peptic ulcer) ជាជំងឺដែលផ្នែកខាងក្នុងនៃក្រពះនិងគល់ពោះវៀនតូច(Duodenum)ទទួលផលប៉ះពាល់និងខូចខាត។ ជាទូទៅ មូលហេតុនៃជំងឺទាំងនេះរួមមាន អាស៊ីតក្រពះ(ជាពិសេសអាស៊ីតហាយដ្រូក្លរិច (hydrochloric acid)) អង់ស៊ីមរំលាយអាហារ(ជាពិសេសប៉ិបស៊ីន (Pepsin)) បាក់តេរីហេលីកូបាក់តាភីឡូរី(Helicobacter pylori) ឱសថមួយចំនួនដូចជាឱសថបំបាត់ការឈឺចាប់ក្ដៅខ្លួនប្រភេទNSAIDsជាដើម។ នៅក្នុងបណ្ដុំរោគសញ្ញាZollinger-Ellison ជាទូទៅ មានការកើនឡើងនៃការបញ្ចេញអរម៉ូនហ្កាស្ទ្រីន (Gastrin) ពីជាលិកាមហារីកដែលកើតឡើងនៅគល់ពោះវៀនតូច (Duodenum) ក្រពេញលំពែង ឬ សរីរាង្គក្បែរនោះ ដោយអរម៉ូននេះនឹងភ្ញោចការបញ្ចេញអាស៊ីតក្រពះច្រើនហួសហេតុ។

ក្នុងស្ថានភាពធម្មតា នៅផ្នែកខាងក្នុងនៃក្រពះ មានប្រព័ន្ធការពារភ្នាសក្រពះ ដោយមានកោសិកាដែលបញ្ចេញទឹកភ្នាសសើមនិងសារធាតុប៊ីកាបូណាត (Bicarbonate)​ ស្ថិតនៅផ្នែកខាងក្នុងនៃក្រពះ។ ទឹកភ្នាសសើមនឹងគ្របដណ្ដប់លើផ្នែកខាងក្នុងនៃក្រពះ ដើម្បីការពារភ្នាសក្រពះពីការខូចខាតដោយសារឥទ្ធិពលនៃអាស៊ីតក្រពះនិងអង់ស៊ីមរំលាយអាហារ។ សារធាតុប៊ីកាបូណាត (Bicarbonate) នៅក្នុងទឹកភ្នាសសើមមានតួនាទីជួយបន្សាបអាស៊ីតក្រពះ។ ឧទាហរណ៍ ប្រសិនបើអ្នកជំងឺកើតមានជំងឺឆ្លងបាក់តេរីហេលីកូបាក់តាភីឡូរី (Helicobacter pylori) ឬប្រើប្រាស់ឱសថ Aspirin នោះប្រព័ន្ធការពារភ្នាសនេះនឹងខូច ហើយអាចធ្វើអោយជំងឺរលាកក្រពះឬជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀនកើតឡើង។

・ជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀន (Peptic ulcer) អាចកើតឡើងដោយសារការឆ្លងបាក់តេរីហេលីកូបាក់តាភីឡូរី(Helicobacter pylori) ឬ ការប្រើឱសថដែលធ្វើអោយភ្នាសសើមនៃក្រពះនិងគល់ពោះវៀនតូច(Duodenum)ចុះខ្សោយ។

・អាការៈមិនស្រួលបណ្ដាលមកពីដំបៅមានទំនោរកើតឡើងនិងបាត់ទៅវិញម្ដងហើយម្ដងទៀត។

・ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យលើជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀន ពឹងផ្អែកលើរោគសញ្ញាឈឺក្រពះ និង លទ្ធផលនៃការពិនិត្យក្រពះដោយប្រើឧបករណ៍អង់ដូស្កុប (បច្ចេកទេសឆ្លុះមើលខាងក្នុងប្រដាប់រំលាយអាហារផ្នែកខាងលើ (Esophagogastroduodenoscopy))។

・ការព្យាបាលរួមមានការកាត់បន្ថយបរិមាណឬសកម្មភាពរបស់អាស៊ីតក្រពះដោយប្រើឱសថបន្សាបក្រពះជាដើម ហើយនិងប្រើឱសថប្រឆាំងបាក់តេរីហេលីកូបាក់តាភីឡូរី(Helicobacter pylori)។

ដំបៅអាចកើតមាននៅក្រពះនិងគល់ពោះវៀនតូច(Duodenum)។ ទំហំនៃដំបៅអាចមានចាប់ពីប៉ុន្មានមីលីម៉ែត្រទៅប៉ុន្មានសង់ទីម៉ែត្រ។ ដំបៅទាំងនេះអាចកើតចំពោះអ្នកជំងឺគ្រប់វ័យ រួមទាំងទារកនិងកុមារផងដែរ ប៉ុន្តែ អ្នកជំងឺភាគច្រើនជាមនុស្សវ័យកណ្ដាល។ អាចមានករណីដែលជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀននេះវិវត្តពីជំងឺរលាកក្រពះ។

ជំងឺដំបៅបែបនេះត្រូវបានអោយឈ្មោះអាស្រ័យទៅលើទីតាំងនិងស្ថានភាពនៃការកើតមានដំបៅ។ ជំងឺដំបៅគល់ពោះវៀនតូច(Duodenal ulcer) ជាករណីច្រើនជាងគេសម្រាប់ជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀន។ ដំបៅកើតមាននៅផ្នែកដំបូងនៃគល់ពោះវៀនតូចដែលមានប្រវែងប្រហែល5～7.5សង់ទីម៉ែត្រ។ នៅក្នុងជំងឺដំបៅក្រពះ ជាទូទៅ ដំបៅកើតមាននៅផ្នែកកោងខាងលើ(Lesser curvature)នៃក្រពះ។ ជំងឺដំបៅនៅផ្នែកដេរភ្ជិត(Anastomotic ulcer) ជាដំបៅដែលកើតឡើងនៅផ្នែកភ្ជាប់ពីក្រពះដែលនៅសល់ពីការវះកាត់យកផ្នែកមួយនៃក្រពះចេញភ្ជាប់ទៅនឹងពោះវៀនតូច។ ជំងឺដំបៅដោយសារស្ត្រេស មានលក្ខណៈដូចគ្នាទៅនឹងជំងឺរលាកក្រពះដោយសារស្ត្រេសលក្ខណៈស្រួចស្រាវដែរ គឺបណ្ដាលមកពីការកើតឡើងភ្លាមៗនៃជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ ការរលាកស្បែកធ្ងន់ធ្ងរ ឬ របួសប៉ះទង្គិចណាមួយ ដោយវាអាចកើតឡើងនៅក្រពះឬគល់ពោះវៀនតូច។

ដំបៅអាចកើតឡើងនៅពេលដែលប្រព័ន្ធការពារភ្នាសនៃក្រពះនិងគល់ពោះវៀនតូចមានលក្ខណៈចុះខ្សោយ ធ្វើអោយភ្នាសសើមងាយទទួលឥទ្ធិពលពីអាស៊ីតក្រពះនិងរងការខូចខាត។

មូលហេតុនៃជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀនអាចបែងចែកជា 2 ធំៗដូចខាងក្រោម៖

・ការឆ្លងបាក់តេរីហេលីកូបាក់តាភីឡូរី(Helicobacter pylori)នៅក្រពះ

・ការប្រើប្រាស់ឱសថបំបាត់អាការៈរលាកប្រភេទ NSAIDs។

នៅក្នុងអ្នកជំងឺដំបៅគល់ពោះវៀនតូច50～70%និងអ្នកជំងឺដំបៅក្រពះ30～50% គេឃើញមានការឆ្លងបាក់តេរីហេលីកូបាក់តាភីឡូរី(Helicobacter pylori)។ ម្យ៉ាងទៀត អ្នកជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀន50%ឡើងទៅមានមូលហេតុដោយសារការប្រើប្រាស់ឱសថបំបាត់ការៈរលាកប្រភេទNSAIDs។ ប៉ុន្តែ ក៏មានអ្នកដែលប្រើប្រាស់ឱសថប្រភេទNSAIDsតែមិនកើតមានជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀនផងដែរ។

អ្នកដែលជក់បារីងាយកើតជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀនជាងអ្នកដែលមិនជក់បារី ម្យ៉ាងទៀត ការជាសះស្បើយពីជំងឺនេះក៏មានលក្ខណៈយឺតយ៉ាវ ហើយងាយកើតជំងឺនេះម្ដងហើយម្ដងទៀត។ ការពិសាគ្រឿងស្រវឹងអាចធ្វើអោយការបញ្ចេញអាស៊ីតក្រពះកើនឡើង ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើមិនពិសាក្នុងបរិមាណច្រើនហួសហេតុពេកទេ ក៏មិនបណ្ដាលអោយកើតជាដំបៅឬអូសបន្លាយការជាសះស្បើយពីជំងឺនោះដែរ។ អារម្មណ៍តានតឹង(Stress)អាចធ្វើអោយការបញ្ចេញអាស៊ីតក្រពះកើនឡើង ប៉ុន្តែ មិនមានការបង្ហាញអំពីទំនាក់ទំនងដោយផ្ទាល់រវាងអារម្មណ៍តានតឹងនិងការកើតជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀននោះឡើយ។

មូលហេតុដ៏កម្រនៃជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀន គឺដោយសារជំងឺមហារីកមួយប្រភេទដែលបញ្ចេញអរម៉ូនហ្កាស្ទ្រីន(Gastrin) ដោយអរម៉ូននេះនឹងបង្កើនការបញ្ចេញអាស៊ីតក្រពះច្រើនហួសហេតុ (បណ្ដុំរោគសញ្ញាZollinger-Ellison)។

ប្រមាណ50～60%នៃអ្នកជំងឺដំបៅគល់ពោះវៀនតូចជាកុមារ មានសមាជិកគ្រួសារដែលធ្លាប់កើតមានជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀន។

រោគសញ្ញាអាចមានលក្ខណៈខុសគ្នាទៅតាមទីតាំងនៃដំបៅនិងទៅតាមអាយុរបស់អ្នកជំងឺ។ ឧទាហរណ៍ ចំពោះអ្នកជំងឺជាកុមារឬមនុស្សវ័យចំណាស់ ពេលខ្លះជំងឺនេះមិនបង្ហាញជារោគសញ្ញាដែលគេតែងសង្កេតឃើញជាទូទៅឬមិនមានរោគសញ្ញាកើតឡើងតែម្ដង។ ក្នុងករណីនេះ គេអាចរកឃើញដំបៅនៅពេលជំងឺនេះវិវត្តទៅមុខហើយបង្កជាបញ្ហាផ្សេងៗទៀតតែប៉ុណ្ណោះ។

រោគសញ្ញានៃជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀនដែលឃើញច្រើនជាងគេគឺអាការៈឈឺចាប់កម្រិតស្រាលទៅកម្រិតមធ្យម។ អាការៈឈឺចាប់នេះភាគច្រើនមានលក្ខណៈដូចត្រូវគេចាក់ ឬ ដូចត្រូវដុត ឬ ខ្ទោកៗ ឬ ក្រហាយ ហើយពេលខ្លះអ្នកជំងឺពន្យល់ថាដូចពេលឃ្លានអាហារ ដោយអាការៈបែបនេះជាទូទៅកើតឡើងនៅផ្នែកខាងក្រោមជាប់ឆ្អឹងទ្រូង។ ជាធម្មតា អាការៈទាំងនេះនឹងធូរស្បើយក្រោយពេលបរិភោគអាហារឬពិសាឱសថបន្សាបអាស៊ីតក្រពះ។ ដំបៅអាចជាសះស្បើយរួចកើតឡើងវិញម្ដងទៀត។ ដូច្នេះ អាការៈឈឺចាប់អាចបន្តរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃឬប៉ុន្មានសប្ដាហ៍ ដោយថមថយចុះបន្តិចម្ដងៗឬបាត់ទៅវិញតែម្ដង ប៉ុន្តែ វានឹងកើតឡើងម្ដងទៀតនៅពេលក្រោយ។

រោគសញ្ញានៃជំងឺដំបៅគល់ពោះវៀនតូចមានលក្ខណៈដែលអាចកត់សម្គាល់បាន។ ជាទូទៅ នៅពេលក្រោកពីគេង អ្នកជំងឺមិនមានអាការៈឈឺចាប់នោះទេ ប៉ុន្តែ វានឹងកើតឡើងនៅក្រោយពេលនោះក្នុងអំឡុងពេលព្រឹក។ អាការៈឈឺចាប់នឹងធូរស្បើយនៅពេលអ្នកជំងឺពិសាទឹកដោះគោ ឬ បរិភោគអាហារ ឬ ប្រើឱសថបន្សាបអាស៊ីតក្រពះ ប៉ុន្តែ វានឹងកើតឡើងម្ដងទៀតនៅរយៈពេល2～3ម៉ោងបន្ទាប់ពីនោះ។ នៅពេលយប់ អ្នកជំងឺអាចភ្ញាក់ដឹងខ្លួនដោយសារអាការៈឈឺចាប់។ ជាទូទៅ ក្នុងរយៈពេល1សប្ដាហ៍ទៅប៉ុន្មានសប្ដាហ៍ អាការៈឈឺចាប់អាចកើតឡើងច្រើនដងក្នុង1ថ្ងៃ បន្ទាប់ពីនោះ អាការៈឈឺចាប់នឹងបាត់ទៅវិញដោយមិនចាំបាច់ព្យាបាល។ ប៉ុន្តែ ជាទូទៅ អាការៈឈឺចាប់ដដែលនឹងកើតឡើងម្ដងទៀត ក្នុងអំឡុងពេល2ឆ្នាំ ឬ ប៉ុន្មានឆ្នាំក្រោយ។ ជាញឹកញាប់ អ្នកជំងឺអាចកត់សម្គាល់ដោយខ្លួនឯងតាមបទពិសោធន៍ថាពេលណាដែលអាការៈងាយនឹងកើតឡើង។

ផ្ទុយទៅវិញ ជំងឺដំបៅក្រពះ ជំងឺដំបៅនៅកន្លែងដេរភ្ជិត(Anastomotic ulcer) និង ជំងឺដំបៅដោយសារស្ត្រេស មិនមានរោគសញ្ញាដែលកើតឡើងអាចអោយអ្នកជំងឺងាយកត់សម្គាល់នោះទេ។ អាចមានករណីដែលអាការៈឈឺចាប់ធូរស្បើយនៅពេលអ្នកជំងឺបរិភោគអាហារ ប៉ុន្តែ ក៏មានករណីដែលអាការៈឈឺចាប់កើតឡើងក្រោយពេលអ្នកជំងឺបរិភោគអាហារផងដែរ។ នៅក្នុងជំងឺដំបៅក្រពះ ពេលខ្លះជាលិកាក្រពះប្រែជាក្រិនឬហើម ធ្វើអោយអាហារនៅក្នុងក្រពះពិបាកនឹងឆ្លងចូលពោះវៀនតូច។ ស្ថានភាពស្ទះចលនាបែបនេះ ធ្វើអោយអ្នកជំងឺមានអាការៈហើមពោះ ចង់ក្អួត ឬ ក្អួត ជាដើមនៅក្រោយពេលបរិភោគអាហារ។

ករណីអ្នកជំងឺមានបញ្ហាផ្សេងទៀតដែលបណ្ដាលមកពីជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀនដូចជាអាការៈហូរឈាមឬដាច់រហែកភ្នាសជាដើម ពួកគេអាចកើតមានរោគសញ្ញាដូចជាវិលមុខឬបាត់បង់ស្មារតីរយៈពេលខ្លី។ល។

ស្ទើរគ្រប់ករណីនៃជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀនអាចជាសះស្បើយបាន ដោយមិនបង្កឬបន្សល់ជាបញ្ហាផ្សេងទៀតនៅក្នុងរាងកាយនោះទេ។ ប៉ុន្តែ ពេលខ្លះ ជំងឺនេះអាចធ្វើអោយកើតមានបញ្ហាដែលគម្រាមកំហែងដល់ជីរិតរបស់អ្នកជំងឺដូចខាងក្រោម៖

・ការធ្លាយក្រពះពោះវៀន (ករណីធ្លាយចេញទៅប៉ះសរីរាង្គផ្សេងទៀតដែលនៅជាប់នោះហៅថាPenetration ហើយករណីធ្លាយចេញទៅក្នុងប្រហោងពោះហៅថាPerforation)

・ការហូរឈាម

・ការស្ទះ

・មហារីក

ការធា្លយក្រពះពោះវៀនលក្ខណៈធ្លាយចេញទៅប៉ះសរីរាង្គផ្សេងទៀតដែលនៅជាប់នោះ (Penetration)

ដំបៅអាចឆ្លងកាត់(ធ្វើអោយធ្លាយ)ស្រទាប់សាច់ដុំនៃក្រពះឬគល់ពោះវៀនតូចទៅប៉ះនឹងសរីរាង្គដែលនៅជាប់នោះមានដូចជាថ្លើម លំពែង ជាដើម។ ស្ថានភាពបែបនេះនឹងបង្កជាអាការៈឈឺចាប់ខ្លាំងក្លាលក្ខណៈដូចត្រូវចាក់ហើយឈឺជាប់រហូត ដោយពេលខ្លះអ្នកជំងឺទទួលអារម្មណ៍ឈឺចាប់នៅផ្នែកផ្សេងទៀតពីកន្លែងដែលមានបញ្ហាក៏មាន។ ឧទាហរណ៍ ប្រសិនបើដំបៅនៅគល់ពោះវៀនតូចធ្លាយដល់ក្រពេញលំពែង នោះអ្នកជំងឺអាចទទួលអារម្មណ៍ឈឺនៅផ្នែកខ្នង។ អាការៈឈឺចាប់ទាំងនេះអាចកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរនៅពេលអ្នកជំងឺផ្លាស់ប្ដូរឥរិយាបថ។ ដើម្បីដឹងអំពីស្ថានភាពធ្លាយក្រពះពោះវៀនប្រភេទនេះ គេប្រើប្រាស់ការពិនិត្យដោយរូបភាព ដូចជា ការពិនិត្យCT ឬ MRI ជាដើម។ ប្រសិនបើការប្រើឱសថមិនអាចព្យាបាលដំបៅនេះទេ អ្នកជំងឺអាចនឹងចាំបាច់ទទួលការវះកាត់។

ការធា្លយក្រពះពោះវៀនលក្ខណៈធ្លាយចេញទៅក្នុងប្រហោងពោះ (Perforration)

ដំបៅដែលកើតមាននៅផ្នែកខាងមុខនៃគល់ពោះវៀនតូចឬនៅផ្នែកខាងមុខនៃក្រពះ(កម្រ) អាចនឹងឆ្លងកាត់(ធ្លាយ)ជញ្ជាំងរបស់ក្រពះពោះវៀននៅទីនោះចូលទៅក្នុងប្រហោងពោះតែម្ដង។ ជាលទ្ធផល ស្ថានភាពនេះនឹងបង្កអាការៈឈឺចាប់ខ្លាំងក្លានិងភ្លាមៗដល់អ្នកជំងឺ។ អាការៈឈឺចាប់នឹងរាលដាលពេញផ្នែកពោះទាំងមូលយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ ម្យ៉ាងទៀត អ្នកជំងឺអាចទទួលអារម្មណ៍ឈឺចាប់នៅស្មាម្ខាងឬស្មាទាំងសងខាង។ នៅពេលអ្នកជំងឺដកដង្ហើមវែងៗ ឬ ផ្លាស់ប្ដូរឥរិយាបថ អាការៈឈឺចាប់នឹងកើនឡើង ដូច្នេះ អ្នកជំងឺតែងតែចង់ទម្រេតខ្លួនដោយមិនចង់កម្រើករាងកាយនោះទេ។ នៅពេលស្ទាបពោះ អ្នកជំងឺទទួលអារម្មណ៍ឈឺចាប់ ហើយប្រសិនបើត្រូវចុចពោះចូលជ្រៅរួចព្រលែងភ្លាមៗ អាការៈឈឺចាប់កាន់តែកើនឡើង(Rebound tenderness)។

អ្នកជំងឺជាមនុស្សចាស់ ឬ អ្នកដែលកំពុងប្រើប្រាស់ឱសថស្តេរ៉ូអ៊ីត(Corticosteroid)ឬឱសថប្រឆាំងប្រព័ន្ធភាពស៊ាំ(Immunosuppressant) ឬ អ្នកដែលមានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរណាមួយ អាចនឹងបង្ហាញរោគសញ្ញាកម្រិតស្រាលជាងនេះ។ អាការៈក្ដៅខ្លួនអាចបណ្ដាលមកពីការកើតជំងឺឆ្លងនៅក្នុងប្រហោងពោះ ហើយប្រសិនបើមិនធ្វើការព្យាបាលទេ រាងកាយអាចនឹងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពស្ហុក(Shock)។ វេជ្ជបណ្ឌិតនឹងប្រើប្រាស់ការពិនិត្យដោយកាំរស្មីអ៊ិចឬការពិនិត្យCT ដើម្បីជាជំនួយក្នុងការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ។ ស្ថានភាពបន្ទាន់បែបនេះ (ហៅថា Acute abdomen) ចាំបាច់ត្រូវការការវះកាត់និងការចាក់បញ្ចូលឱសថប្រឆាំងមេរោគតាមសរសៃវ៉ែនជាបន្ទាន់។

ការហូរឈាម(Hemorrhage)

អាការៈហូរឈាមច្រើនកើតមានរួមជាមួយនឹងដំបៅ ដោយអ្នកជំងឺអាចនឹងមិនដឹងដោយសារពេលខ្លះវាមិនបង្ហាញជាអាការៈឈឺចាប់នោះទេ។ គេសង្ស័យថាមានការហូរឈាមនៅពេលសង្កេតឃើញមានដុំឈាមពណ៌ក្រហមស្រស់ឬឈាមពណ៌ខ្មៅស្ថិតនៅក្នុងកំហាកឬលាមករបស់អ្នកជំងឺ។ ការហូរឈាមអាចធ្វើអោយអ្នកជំងឺមានអាការៈដូចជា កម្លាំងសាច់ដុំចុះខ្សោយ សម្ពាធឈាមចុះទាបខ្លាំងនៅពេលក្រោកឈរ បែកញើស ស្ងួតមាត់ បាត់បង់ស្មារតីរយៈពេលខ្លី ជាដើម។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើឈាមនៅក្នុងលាមកមានបរិមាណតិចតួច ធ្វើអោយគេមិនអាចកត់សម្គាល់បាន ហើយការហូរឈាមនឹងបន្តរហូតធ្វើអោយអ្នកជំងឺកើតជំងឺស្លេកស្លាំង (Anemia)។

ចំពោះករណីដែលគេមិនអាចរកឃើញប្រភពនៃការហូរឈាមហើយការហូរឈាមមានកម្រិតមិនធ្ងន់ធ្ងរ ការព្យាបាលត្រូវការការពិសាឱសថទប់ស្កាត់ការបញ្ចេញអាស៊ីតក្រពះ៖ រួមមានឱសថប្រភេទទប់ស្កាត់គ្រឿងទទួលហ៊ីស្តាមីន H2 (H2-receptor antagonist ឬ H2 blockers) និងឱសថប្រភេទទប់ស្កាត់គ្រឿងចម្លងប្រូតុង (Proton pump inhibitor, PPI) ជាដើម។ ម្យ៉ាងទៀត គេអាចអនុវត្តការបញ្ចូលសារធាតុចិញ្ចឹមតាមសេរ៉ូមទៅក្នុងសរសៃវ៉ែន ដោយផ្អាកការបរិភោគអាហារតាមមាត់ ដើម្បីទុកពេលអោយក្រពះពោះវៀនសម្រាក។ ប្រសិនបើវិធីព្យាបាលទាំងនេះមិនមានប្រសិទ្ធិភាពទេ អ្នកជំងឺចាំបាច់ត្រូវទទួលការវះកាត់។

ការស្ទះ(Obstruction)

ជាលិការលាកដែលស្ថិតនៅជុំវិញដំបៅអាចនឹងហើម ឬ ប្រែជាក្រិនដោយសារដំបៅដែលធ្លាប់កើតមានពីមុនស្រាប់តែកើតឡើងម្ដងទៀតនិងធ្ងន់ធ្ងរជាងមុន។ ស្ថានភាពនេះធ្វើអោយច្រកចេញពីក្រពះនិងគល់ពោះវៀនតូចប្រែជារួមតូចចង្អៀត ធ្វើអោយស្ទះដំណើរការនៅក្នុងក្រពះពោះវៀន ហើយអ្នកជំងឺអាចមានអាការៈក្អួតចង្អោរម្ដងហើយម្ដងទៀតដោយរួមមានអាហារដែលអ្នកជំងឺពិសាតាំងពីប៉ុន្មានសប្ដាហ៍មុន។ រោគសញ្ញានៃស្ថានភាពស្ទះក្នុងក្រពះពោះវៀន មានដូចជា អារម្មណ៍ឆ្អែតខុសប្រក្រតីនៅក្រោយពេលបរិភោគ អាការៈហើមពោះ អាការៈបាត់បង់ចំណង់អាហារ ជាដើម។ នៅពេលស្ថានភាពនេះចេះតែបន្តទៅដោយអ្នកជំងឺមានអាការៈក្អួតចង្អោរជាញឹកញាប់ អ្នកជំងឺនឹងស្រកទម្ងន់ បាត់បង់ជាតិទឹកក្នុងខ្លួន ហើយតុល្យភាពនៃសារធាតុអេឡិចត្រូឡាយក្នុងរាងកាយមានការប្រែប្រួល។ រោគសញ្ញាលើស្ថានភាពនេះ ពឹងផ្អែកលើលទ្ធផលនៃការពិនិត្យរូបភាពដោយកាំរស្មីអ៊ិច។ ករណីភាគច្រើន រោគសញ្ញាស្ទះបែបនេះអាចកាត់បន្ថយតាមរយៈការព្យាបាលដំបៅនិងអាការៈហើម ប៉ុន្តែ ករណីការស្ទះកម្រិតធ្ងន់ធ្ងរដោយសារការក្រិននៃជាលិកា អ្នកជំងឺអាចនឹងចាំបាច់ទទួលការព្យាបាលដោយឧបករណ៍អង់ដូស្កុបឬដោយការវះកាត់។

មហារីក (Cancer)

ចំពោះអ្នកដែលកើតមានដំបៅដោយសារបាក់តេរីហេលីកូបាក់តាភីឡូរី(Helicobacter pylori) ហានិភ័យនៃការវិវត្តទៅជាជំងឺមហារីកក្រពះមានលក្ខណៈខ្ពស់ជាងមនុស្សធម្មតាដល់ទៅ3～6ដង។ ចំពោះអ្នកជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀនដែលកើតឡើងដោយសារមូលហេតុផ្សេង ហានិភ័យនៃការកើតជំងឺមហារីកក្រពះមិនកើនឡើងខ្ពស់នោះទេ

・ ការពិនិត្យដោយប្រើឧបករណ៍អង់ដូស្កុបឆ្លុះមើលខាងក្នុងនៃប្រដាប់រំលាយអាហារផ្នែកខាងលើ (Esophagogastroduodenoscopy)

・ការពិនិត្យឈាម (ពេលខ្លះ)

នៅពេលអ្នកជំងឺបង្ហាញអាការៈឈឺក្រពះលក្ខណៈពិសេសគួរកត់សម្គាល់ វេជ្ជបណ្ឌិតនឹងសង្ស័យថាជាជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀន។ ករណីខ្លះ វេជ្ជបណ្ឌិតនឹងអនុវត្តការព្យាបាលជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀនតែម្ដង រួចសង្កេតមើលថាតើរោគសញ្ញាមានការធូរស្បើយឬបាត់ទៅវិញដែរឬទេ (ការព្យាបាលតាមបទពិសោធន៍ (Empiric therapy))។ ប្រសិនបើរោគសញ្ញាបាត់ទៅវិញ មានន័យថាភាគរយជាជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀនគឺខ្ពស់។

ដើម្បីកំណត់រោគវិនិច្ឆ័យអោយកាន់តែច្បាស់ ចាំបាច់ត្រូវធ្វើការពិនិត្យផ្សេងទៀត ជាពិសេស នៅពេលដែលរោគសញ្ញាមិនជាសះស្បើយក្រោយការព្យាបាលរយៈពេលប៉ុន្មានសប្ដាហ៍ហើយ ឬ ករណីដែលរោគសញ្ញាកើតជាលើកដំបូងចំពោះអ្នកជំងឺដែលមានអាយុ45ឆ្នាំឡើងឬអ្នកដែលមានរោគសញ្ញាផ្សេងទៀតដូចជាស្រកទម្ងន់ជាដើម។ ដោយសារជំងឺមហារីកក្រពះក៏បង្ហាញរោគសញ្ញាដូចទៅនឹងជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀនដែរ ដូច្នេះ គេចាំបាច់ត្រូវធ្វើការពិនិត្យផ្សេងៗទៀត។ ម្យ៉ាងទៀត ករណីជាជំងឺដំបៅកម្រិតធ្ងន់ធ្ងរពិបាកព្យាបាល ជាពិសេសករណីដែលមានដំបៅច្រើនកន្លែងឬនៅកន្លែងដែលកម្រកើតមាន វេជ្ជបណ្ឌិតនឹងធ្វើការស្វែងរកជំងឺផ្សេងទៀតដែលជាមូលហេតុបង្កអោយមានការបញ្ចេញអាស៊ីតក្រពះហួសហេតុ។

ការពិនិត្យដោយប្រើឧបករណ៍អង់ដូស្កុបឆ្លុះមើលខាងក្នុងនៃប្រដាប់រំលាយអាហារផ្នែកខាងលើ(Esophagogastroduodenoscopy)អាចជួយវេជ្ជបណ្ឌិតនៅក្នុងការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យនិងស្វែងរកមូលហេតុនៃជំងឺ។

តាមរយៈការពិនិត្យដោយអង់ដូស្កុប វេជ្ជបណ្ឌិតអាចច្រឹបយកសំណាកជាលិកា ដើម្បីពិនិត្យនិងវាយតម្លៃថាដំបៅក្រពះនោះជាប្រភេទកាចឬមិនមែន ក៏ដូចជា មានប្រយោជន៍នៅក្នុងការកំណត់វត្តមាននៃបាក់តេរីហេលីកូបាក់តាភីឡូរី(Helicobacter pylori)។ ម្យ៉ាងទៀត ឧបករណ៍អង់ដូស្កុបក៏អាចប្រើនៅក្នុងការឃាត់ឈាមនៅផ្នែកដែលកំពុងមានការហូរឈាមនិងប្រើនៅក្នុងការកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការហូរឈាមឡើងវិញពីដំបៅផងដែរ។

・ឱសថប្រឆាំងបាក់តេរី

・ឱសថទប់ស្កាត់ការបញ្ចេញអាស៊ីតក្រពះ

・ឱសថបន្សាបអាស៊ីតក្រពះ

・ការវះកាត់ (ករណីខ្លះ)

ឱសថប្រឆាំងបាក់តេរី (រួមមានដូចជា Amoxicillin, Clarithromycin, Metronidazole, Tetracycline)

បាក់តេរីហេលីកូបាក់តាភីឡូរី(Helicobacter pylori)អាចជាមូលហេតុភាគច្រើនៃជំងឺដំបៅ ដូច្នេះ គេប្រើឱសថប្រឆាំងបាក់តេរីនៅក្នុងការព្យាបាលជំងឺនេះជាញឹកញាប់។ ពេលខ្លះ គេអាចប្រើឱសថBismuth subsalicylate រួមជាមួយឱសថប្រឆាំងបាក់តេរី។ ម្យ៉ាងទៀត ឱសថទប់ស្កាត់ការបញ្ចេញអាស៊ីតក្រពះដោយផ្ទាល់និងឱសថបន្សាបអាស៊ីតក្រពះជាដើមត្រូវបានប្រើដើម្បីពន្លឿនការជាសះស្បើយនៃដំបៅ ទោះជាជំងឺនេះកើតឡើងដោយសារមូលហេតុអ្វីក៏ដោយ។ អ្នកជំងឺភាគច្រើនត្រូវបន្តការព្យាបាលរយៈពេល4～8សប្ដាហ៍។ ការបរិភោគអាហារដែលមិនភ្ញោចដល់ក្រពះអាចទប់ស្កាត់ការបញ្ចេញអាស៊ីតក្រពះបានមួយកម្រិត ប៉ុន្តែ មិនមានការស្រាវជ្រាវណាដែលបង្ហាញថារបបអាហារបែបនេះអាចពន្លឿនការជាសះស្បើជំងឺដំបៅក្រពះឬអាចបង្ការការកើតឡើងវិញម្ដងទៀតនៃជំងឺនេះនោះទេ។ ប៉ុន្តែ អ្នកជំងឺក៏គួរចៀសវាងបរិភោគអាហារដែលបង្កើនអាការៈឈឺចាប់ឬអាការៈហើមពោះផងដែរ។ ម្យ៉ាងទៀត អ្នកជំងឺគួរចៀសវាងប្រើប្រាស់សារធាតុដែលភ្ញោចដល់ក្រពះ មានដូចជាឱសថបំបាត់ការឈឺចាប់ក្ដៅខ្លួននិងរលាកប្រភេទ NSAIDs គ្រឿងស្រវឹង សារធាតុនីកូទីន ។ល។

ឱសថទប់ស្កាត់ការបញ្ចេញអាស៊ីតក្រពះ

・ឱសថប្រភេទទប់ស្កាត់គ្រឿងចម្លងប្រូតុង(Proton pump inhibitor, PPI) (រួមមានដូចជា Esomeprazole, Lansoprazole, Omeprazole, Pantoprazole, Rabeprazole) ： ជាឱសថដែលមានប្រសិទ្ធិភាពខ្លាំងជាងគេនៅក្នុងការទប់ស្កាត់ការបញ្ចេញអាស៊ីតក្រពះ។ ឱសថនេះមានប្រសិទ្ធិភាពពន្លឿនការជាសះស្បើយពីដំបៅក្នុងរយៈពេលខ្លីចំពោះអ្នកជំងឺជាច្រើន ប្រៀបធៀបទៅនឹងឱសថប្រភេទទប់ស្កាត់គ្រឿងទទួលហ៊ីស្តាមីនH2(H2-receptor antagonistឬH2 blockers)។ ម្យ៉ាងទៀត ឱសថនេះក៏មានអត្ថប្រយោជន៍ខ្ពស់ផងដែរនៅក្នុងការព្យាបាលបណ្ដុំរោគសញ្ញាZollinger-Ellisonជាដើមដែលជាជំងឺមានរោគសញ្ញានៃការបញ្ចេញអាស៊ីតក្រពះច្រើនហួសហេតុ។

・ឱសថប្រភេទទប់ស្កាត់គ្រឿងទទួលហ៊ីស្តាមីនH2(H2-receptor antagonistឬH2 blockers) (រួមមានដូចជា Cimetidine, Famotidine, Nizatidine, Ranitidine ។ល។)： ជាឱសថដែលកាត់បន្ថយរោគសញ្ញានិងពន្លឿនការជាសះស្បើយនៃជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀន តាមរយៈការទប់ស្កាត់ការបញ្ចេញអាស៊ីតក្រពះ។ ឱសថទាំងនេះមានប្រសិទ្ធិភាពខ្ពស់ ដោយអ្នកជំងឺត្រូវពិសា1～2ដងក្នុង1ថ្ងៃ។ ឱសថប្រភេទទប់ស្កាត់គ្រឿងទទួលហ៊ីស្តាមីនH2 ជាទូទៅ មិនបង្កជាផលរំខានធ្ងន់ធ្ងរអ្វីនោះទេ ប៉ុន្តែ វាអាចបង្កជាអាការៈរាករូស កន្ទួលក្រហមលើស្បែក ក្ដៅខ្លួន ឈឺសាច់ដុំ ស្មារតីវង្វេងវង្វាន់ ជាដើម។ ឱសថCimetidineអាចបង្កផលរំខានដូចជា ការឡើងដោះដូចមនុស្សស្រីឬបញ្ហាផ្លូវភេទចំពោះមនុស្សប្រុស។ ម្យ៉ាងទៀត ឱសថប្រភេទទប់ស្កាត់គ្រឿងទទួលហ៊ីស្តាមីនH2 អាចនឹងបង្កអន្តរប្រតិកម្មជាមួយឱសថមួយចំនួនក្នុងកម្រិតស្រាល ដូចជា ឱសថTheophyllineដែលប្រើនៅក្នុងការព្យាបាលជំងឺហឺត ឱសថWarfarinដែលប្រើនៅក្នុងការទប់ស្កាត់កំណកឈាម និង ឱសថPhenytoinដែលប្រើនៅក្នុងការព្យាបាលអាការៈប្រកាច់ ជាដើម ដោយវាមានសកម្មភាពរារាំងការបញ្ចេញចោលនៃឱសថទាំងនេះពីក្នុងរាងកាយ។

ឱសថបន្សាបអាស៊ីតក្រពះ

ឱសថបន្សាបអាស៊ីតក្រពះមិនមានប្រសិទ្ធិភាពនៅក្នុងការព្យាបាលជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀនអោយជាសះស្បើយនោះទេ ប៉ុន្តែ វាមានសកម្មភាពបន្សាបអាស៊ីតក្រពះ ធ្វើអោយកម្រិតpHនៅក្នុងក្រពះកើនឡើង ដើម្បីកាត់បន្ថយរោគសញ្ញាបានមួយកម្រិត។ ប្រសិទ្ធិភាពនៃឱសថបន្សាបអាស៊ីតក្រពះអាចប្រែប្រួលទៅតាមកម្រិតប្រើប្រាស់នៃឱសថនិងបរិមាណអាស៊ីតនៅក្នុងក្រពះ។ ឱសថបន្សាបអាស៊ីតក្រពះស្ទើរទាំងអស់អាចរកទិញបាននៅឱសថស្ថានដោយមិនត្រូវការវេជ្ជបញ្ជា និងមានទម្រង់ជាថ្នាំគ្រាប់ឬថ្នាំទឹក។ ប៉ុន្តែ ឱសថបន្សាបអាស៊ីតក្រពះអាចមានសកម្មភាពរារាំងការស្រូបឱសថផ្សេងទៀត ដូច្នេះ មុននឹងចាប់ផ្ដើមប្រើឱសថនេះ អ្នកជំងឺត្រូវដឹងអំពីលំដាប់លំដោយនៃការប្រើឱសថនេះរួមជាមួយឱសថផ្សេងទៀត។

・ ឱសថSodium hydrogen carbonate និង ឱសថCalcium carbonate ： ជាឱសថដែលមានសកម្មភាពបន្សាបអាស៊ីតក្រពះខ្លាំងជាងគេ ហើយអាចកាត់បន្ថយអាការៈនៃជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀនបានយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ ប៉ុន្តែ ឱសថទាំងនេះនឹងត្រូវបានស្រូបចូលក្នុងចរន្តឈាមផងដែរ ដូច្នេះ ការបន្តប្រើប្រាស់ឱសថទាំងនេះរយៈពេលវែងអាចធ្វើអោយឈាមមានលក្ខណៈបាសខ្លាំង(Alkalosis) ហើយអ្នកជំងឺអាចកើតមានរោគសញ្ញាដូចជា ចង់ក្អួត ឈឺក្បាល កម្លាំងសាច់ដុំចុះខ្សោយ។ ដូច្នេះ ការប្រើប្រាស់ឱសថទាំងនេះត្រូវបានកំណត់មិនអោយលើសពីប៉ុន្មានថ្ងៃ ហើយមិនត្រូវប្រើក្នុងកម្រិតខ្ពស់នោះទេ។ ម្យ៉ាងទៀត ឱសថបន្សាបអាស៊ីតក្រពះទាំងនេះមានផ្ទុកសារជាតិអំបិលច្រើន ដូច្នេះ មិនអាចប្រើចំពោះអ្នកជំងឺដែលកំពុងអនុវត្តការតមអំបិល ឬ អ្នកដែលមានជំងឺខ្សោយមុខងារបេះដូង(Heart failure) ឬ អ្នកដែលមានសម្ពាធឈាមខ្ពស់បានឡើយ។

・ ឱសថAluminium hydroxide ： ជាឱសថបន្សាបអាស៊ីតក្រពះដែលមានសុវត្ថិភាព និង ត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាញឹកញាប់។ ប៉ុន្តែ សារធាតុអាលុយមីញ៉ូមនៅក្នុងឱសថនេះអាចនឹងទៅភ្ជាប់ជាមួយនឹងអាស៊ីតផូស្វ័ររិច(Phosphoric acid) ធ្វើអោយរាងកាយស្ថិតក្នុងស្ថានភាពកង្វះជាតិកាល់ស្យូម និង កម្រិតផូស្វ័រក្នុងឈាមថយចុះ ហើយអ្នកជំងឺមានអាការៈចុះខ្សោយសាច់ដុំនិងបាត់បង់ចំណង់អាហារ។ ហានិភ័យនៃការកើតមានផលរំខានទាំងនេះមានកម្រិតខ្ពស់ចំពោះអ្នកដែលញៀនគ្រឿងស្រវឹង អ្នកដែលស្ថិតក្នុងស្ថានភាពខ្វះសារធាតុចិញ្ចឹម អ្នកដែលមានជំងឺតម្រងនោមរួមទាំងអ្នកជំងឺលាងឈាមផងដែរ។ ម្យ៉ាងទៀត ឱសថAluminium hydroxide អាចផ្ដល់ផលរំខានជាអាការៈទល់លាមក។

・ ឱសថMagnesium hydroxide ： ជាឱសថបន្សាបអាស៊ីតក្រពះដែលមានប្រសិទ្ធិភាពខ្ពស់ជាងឱសថAluminium hydroxide។ ឱសថនេះមានសកម្មភាពលឿននៅក្នុងការបន្សាបអាស៊ីតក្រពះ។ អ្នកជំងឺអាចពិសាឱសថនេះប៉ុន្មានស្រាបព្រាបាយក្នុង1ថ្ងៃ ដោយឱសថនេះជួយមិនអោយទល់លាមកផងដែរ។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើពិសាចាប់ពី5ដងឡើងទៅក្នុង1ថ្ងៃ អាចបង្កជាអាការៈរាករូសវិញ។ ដោយសារសារធាតុម៉ាញ៉េស្យូមនៅក្នុងឱសថនេះនឹងត្រូវបានស្រូបចូលក្នុងចរន្តឈាមក្នុងកម្រិតតិចតួច ដូច្នេះ ចំពោះអ្នកជំងឺដែលមានបញ្ហាតម្រងនោមចាំបាច់ត្រូវកំណត់ការប្រើប្រាស់ ឱសថMagnesium hydroxideត្រឹមកម្រិតទាប។ ដើម្បីទប់ស្កាត់កុំអោយកើតមានអាការៈរាករូស ភាគច្រើនគេដាក់បញ្ចូលឱសថMagnesium hydroxideនិងឱសថAluminium hydroxide រួមគ្នា។

អ្នកដែលមានជំងឺបេះដូង ឬ លើសសម្ពាធឈាម ឬ ជំងឺតម្រងនោម ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ននៅក្នុងការជ្រើសរើសឱសថបន្សាបអាស៊ីតក្រពះ។

ឱសថប្រភេទផ្សេងទៀត

・ឱសថSucralfate ： ជាឱសថមានសកម្មភាពគ្របដណ្ដប់ផ្នែកដំបៅ ដើម្បីការពារផ្នែកនោះពីការភ្ញោចផ្សេងៗនិងជម្រុញការជាសះស្បើយ។ ឱសថនេះមានប្រសិទ្ធិភាពខ្ពស់នៅក្នុងការព្យាបាលជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀន ដោយអាចប្រើជំងឺឱសថបន្សាបអាស៊ីតក្រពះ។ អ្នកជំងឺពិសាឱសថSucralfate 2～4ដងក្នុង1ថ្ងៃ ហើយដោយសារឱសថនេះមិនត្រូវបានស្រូបចូលចរន្តឈាម វាស្ទើរតែមិនផ្ដល់ផលរំខានអ្វីទាំងអស់។ ប៉ុន្តែ គេអាចសង្កេតឃើញការកើតមានអាការៈទល់លាមក ឬ អាចកាត់បន្ថយប្រសិទ្ធិភាពនៃឱសថផ្សេងទៀតមួយចំនួន។

・ ឱសថMisoprostol ： ជាឱសថដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅក្នុងការកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការកើតជំងឺដំបៅក្រពះឬដំបៅគល់ពោះវៀនតូចដោយសារការប្រើប្រាស់ឱសថបំបាត់ការរលាកប្រភេទNSAIDs។ ឱសថMisoprostol មានសកម្មភាពទប់ស្កាត់ការបញ្ចេញអាស៊ីតក្រពះនិងបង្កើនសមត្ថភាពនៃភ្នាសក្រពះទប់ទល់នឹងអាស៊ីតក្រពះ។ មនុស្សវ័យចាស់ ឬ អ្នកដែលកំពុងប្រើប្រាស់ឱសថស្តេរ៉ូអ៊ីត(Corticosteroid) ឬ អ្នកដែលធ្លាប់កើតមានជំងឺដំបៅឬធ្លាប់កើតមានបញ្ហាផ្សេងៗដោយសារដំបៅ ងាយនឹងកើតមានជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀននៅពេលប្រើប្រាស់ឱសថបំបាត់ការរលាកប្រភេទNSAIDs។ ចំពោះអ្នកជំងឺបែបនេះ ពួកគេអាចប្រើឱសថMisoprostol រួមជាមួយនឹងឱសថបំបាត់ការរលាកប្រភេទNSAIDsឬអាហារ។ ប៉ុន្តែ មនុស្ស30%ដែលប្រើប្រាស់ឱសថMisoprostol អាចទទួលផលរំខានទាក់ទងនឹងប្រដាប់រំលាយអាហារដូចជារាករូសជាដើម។ ម្យ៉ាងទៀត ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះអាចប្រឈមុខនឹងការរលូតកូនដោយធម្មជាតិនៅពេលប្រើឱសថMisoprostol ។ ចំពោះអ្នកជំងឺដែលកំពុងប្រើប្រាស់ឱសថAspirin ឱសថប្រភេទNSAIDs ឬឱសថស្តេរ៉ូអ៊ីត(Corticosteroid) អាចប្រើប្រាស់ឱសថផ្សេងទៀតជំនួសអោយឱសថMisoprostol រួមមានដូចជា ឱសថប្រភេទទប់ស្កាត់គ្រឿងចម្លងប្រូតុង(Proton pump inhibitor, PPI) ជាដើម។

ការព្យាបាលដោយការវះកាត់

បច្ចុប្បន្ននេះ ជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀនអាចព្យាបាលយ៉ាងមានប្រសិទ្ធិភាពតាមរយៈការប្រើប្រាស់ឱសថ ហើយអាការៈហូរឈាមបណ្ដាលមកពីជំងឺនេះក៏អាចព្យាបាលដោយប្រើឧបករណ៍អង់ដូស្កុប ដូច្នេះ គេកម្រធ្វើការព្យាបាលជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀនដោយការវះកាត់ណាស់។ ការវះកាត់ត្រូវបានអនុវត្តនៅក្នុងករណីដែលអ្នកជំងឺកើតមានបញ្ហាផ្សេងទៀតដោយសារជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀន រួមមានករណីដូចខាងក្រោម៖

・ការធ្លាយក្រពះ (Perforation)

・ការស្ទះនៅក្រពះពោះវៀន ដែលការប្រើប្រាស់ឱសថមិនមានប្រសិទ្ធិភាពឬការស្ទះកើតឡើងម្ដងហើយម្ដងទៀត

・ជំងឺដំបៅក្រពះដែលសង្ស័យថាជាជំងឺមហារីក

・ជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀនកម្រិតធ្ងន់ធ្ងរ និង កើតឡើងម្ដងហើយម្ដងទៀត។

គេអាចអនុវត្តការវះកាត់ ដើម្បីព្យាបាលបញ្ហាខាងលើដែលផ្ដើមពីជំងឺដំបៅក្រពះពោះវៀន ប៉ុន្តែ ក្រោយការវះកាត់ ជំងឺនេះក៏នៅតែអាចកើតឡើងម្ដងទៀត ហើយអ្នកជំងឺអាចកើតមានបញ្ហាដូចជា ស្រកទម្ងន់ ពិបាករំលាយអាហារ បន្ទោរបង់ញឹកញាប់(Dumping syndrome) ជំងឺស្លេកស្លាំង(Anemia) ជាដើម។