Sumatriptan
ផលិតផល:
Pharmaceuticals and Medical Devices Agency នៃប្រទេសជប៉ុន (PMDA)
-
Pharmaceuticals and Medical Devices Agency នៃប្រទេសជប៉ុន (PMDA)
ប្រភេទឱសថ
- ប្រសិទ្ធិភាពព្យាបាល
- កម្រិតប្រើប្រាស់
- ហាមប្រើ
- ផលរំខាន
- អន្តរប្រតិកម្ម
- ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ និង ស្ត្រីបំបៅដោះកូន
- ការប្រុងប្រយ័ត្នជាពិសេស
- សកម្មភាពឱសថ
-
ប្រសិទ្ធិភាពព្យាបាល
ករណីថ្នាំលេប:
ជាទូទៅ ឱសថនេះប្រើនៅក្នុងការព្យាបាលជំងឺប្រកាំង(Migraine)។
ករណីថ្នាំចាក់:
ជាទូទៅ ឱសថនេះប្រើនៅក្នុងការព្យាបាលជំងឺប្រកាំង(Migraine) និង បណ្ដុំរោគសញ្ញាឈឺក្បាល(Cluster headache)។
ករណីថ្នាំបន្តក់ច្រមុះ:
ជាទូទៅ ឱសថនេះប្រើនៅក្នុងការព្យាបាលជំងឺប្រកាំង(Migraine)។
-
កម្រិតប្រើប្រាស់
ករណីថ្នាំលេប:
មនុស្សពេញវ័យ:លេប1ដង 50mg នៅពេលកើតមានអាការៈប្រកាំង។ ប្រសិនបើប្រសិទ្ធិភាពមិនគ្រប់គ្រាន់ អាចប្រើបន្ថែមទៀតបាន ប៉ុន្តែ ត្រូវទុកគម្លាតយ៉ាងហោចណាស់2ម៉ោងមុននឹងប្រើម្ដងទៀត។ ករណីប្រើក្នុងកម្រិត50mgនៅតែមិនមានប្រសិទ្ធិភាពគ្រប់គ្រាន់ អាចបង្កើនកម្រិតប្រើដល់100mgនៅពេលកើតមានអាការៈលើកក្រោយ។ កម្រិតអតិបរមាប្រើក្នុង1ថ្ងៃគឺ200mg។
ករណីថ្នាំចាក់:
・អាការៈប្រកាំង:
នៅពេលកើតមានអាការៈប្រកាំង ជាទូទៅ ប្រើ1ដង3mg ចាក់ក្រោមស្បែក។ អាចបង្កើនឬបន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមអាយុនិងរោគសញ្ញា ប៉ុន្តែ មិនត្រូវប្រើលើសពី1ដង3mgឬ1ថ្ងៃ6mgនោះទេ។ ករណីអាការៈចាប់ផ្ដើមធូរស្បើយក្រោយប្រើឱសថនេះលើកទី1 ប៉ុន្តែ អាការៈកើតឡើងម្ដងទៀតក្នុងអំឡុងពេល24ម៉ោង អាចប្រើឱសថនេះបន្ថែមទៀតបាន ប៉ុន្តែ ត្រូវទុកគម្លាតយ៉ាងហោចណាស់1ម៉ោងបន្ទាប់ពីការប្រើលើកមុន។
・បណ្ដុំរោគសញ្ញាឈឺក្បាល(Cluster headache):
នៅពេលកើតមានអាការៈនៃបណ្ដុំរោគសញ្ញាឈឺក្បាល(Cluster headache) ជាទូទៅ ប្រើ1ដង3mg ចាក់ក្រោមស្បែក។ អាចបង្កើនឬបន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមអាយុនិងរោគសញ្ញា ប៉ុន្តែ មិនត្រូវប្រើលើសពី1ដង3mgឬ1ថ្ងៃ6mgនោះទេ។ ករណីប្រើ2ដងក្នុង1ថ្ងៃ ត្រូវទុកគម្លាតយ៉ាងហោចណាស់1ម៉ោងបន្ទាប់ពីការប្រើលើកមុន។
ករណីថ្នាំបន្តក់ច្រមុះ:
មនុស្សពេញវ័យ:នៅពេលកើតមានអាការៈប្រកាំង ប្រើ1ដង20mg បន្តក់ក្នុងរន្ធច្រមុះ។ ប្រសិនបើប្រសិទ្ធិភាពមិនគ្រប់គ្រាន់ អាចប្រើឱសថនេះបន្ថែមទៀតបាន ប៉ុន្តែ ត្រូវទុកគម្លាតយ៉ាងហោចណាស់2ម៉ោងបន្ទាប់ពីការប្រើលើកមុន។ កម្រិតអតិបរមាប្រើក្នុង1ថ្ងៃគឺ40mg។
-
ហាមប្រើ
・អ្នកដែលធ្លាប់កើតមានរោគប្រតិកម្មជាមួយនឹងសារធាតុនៅក្នុងឱសថនេះ។
・អ្នកដែលធ្លាប់កើតមានអាការៈស្ទះសរសៃឈាមក្នុងបេះដូង ឬក៏ អ្នកដែលកំពុងមានជំងឺត្បៀតឬស្ទះសរសៃឈាមបេះដូងឬមានរោគសញ្ញានៃជំងឺនេះ ឬក៏ អ្នកដែលកំពុងមានជំងឺត្បៀតសរសៃឈាមក្នុងបេះដូងប្រភេទសរសៃអាកទែរនៃបេះដូងកន្ត្រាក់(Variant angina pectoris)។
・អ្នកដែលធ្លាប់មានបញ្ហាទាក់ទងនឹងសរសៃឈាមក្នុងខួរក្បាលឬធ្លាប់កើតមានអាការៈត្បៀតឬស្ទះសរសៃឈាមក្នុងខួរក្បាលបណ្ដោះអាសន្ន។
・អ្នកដែលមានបញ្ហាទាក់ទងនឹងសរសៃឈាមនៅតាមអវៈយវៈ(Peripheral vascular disease)។
・អ្នកដែលមានជំងឺលើសសម្ពាធឈាមដែលមិនកំពុងទទួលការគ្រប់គ្រង។
・អ្នកដែលមានបញ្ហាថ្លើមធ្ងន់ធ្ងរ។
・អ្នកដែលកំពុងប្រើប្រាស់ឱសថErgotamine ឬ ឱសថប្រភេទErgotamine ឬ ឱសថដែលភ្ញោចគ្រឿងទទួល5-HT1B/1D(5-HT1B/1D receptor)ផ្សេងទៀត។
・អ្នកដែលកំពុងប្រើប្រាស់ឬស្ថិតក្នុងអំឡុងពេល2សប្ដាហ៍បន្ទាប់ពីបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ឱសថប្រភេទMonoamine oxidase inhibitors (Selegiline hydrochloride, Rasagiline mesilate ជាដើម)។
-
ផលរំខាន
ផលរំខានរួមមាន ឈឺផ្នែកផ្សេងៗនៃរាងកាយ ចង់ក្អួត បេះដូងលោតញាប់ អស់កម្លាំង ងងុយគេង កន្ទាលត្រអាក ឡើងកន្ទួលក្រហម ។ល។
ខាងក្រោមជាផលរំខានធ្ងន់ធ្ងរនៃឱសថនេះ ដូច្នេះ ប្រសិនបើមានអាការៈខាងក្រោម សូមរួសរាន់ទទួលការព្យាបាលពីវេជ្ជបណ្ឌិតជាបន្ទាន់។
- ពិបាកដកដង្ហើម បែកញើសទាំងត្រជាក់ ងងឹតមុខពេលក្រោកឈរ (រោគប្រតិកម្មធ្ងន់ធ្ងរ)
- បេះដូងលោតញាប់ ជីពចរដើរលឿន ឈឺទ្រូង (ជំងឺទាក់ទងនឹងចង្វាក់បេះដូង រោគសញ្ញាស្រដៀងនឹងជំងឺត្បៀតសរសៃឈាមបេះដូង)
- កន្ត្រាក់សាច់ដុំ បាត់បង់ស្មារតី (អាការៈស្រដៀងទៅនឹងជំងឺប្រកាច់)។
-
អន្តរប្រតិកម្ម
・ឱសថErgotamine, ឱសថប្រភេទErgotamine (Dihydroergotamine mesilate, Ergometrine maleate, Methylergometrine maleate) - អាចធ្វើអោយកើតមានអាការៈសម្ពាធឈាមឬការកន្ត្រាក់នៃសរសៃឈាមកើនឡើង ដូច្នេះ ហាមប្រើក្នុងពេលតែមួយ ដោយគួរទុកគម្លាតពីគ្នាយ៉ាងហោចណាស់រយៈពេល24ម៉ោង។
・ឱសថដែលភ្ញោចគ្រឿងទទួល5-HT1B/1D(5-HT1B/1D receptor)ផ្សេងទៀត (Zolmitriptan, Eletriptan hydrobromide, Rizatriptan benzoate, Naratriptan hydrochloride) - អាចធ្វើអោយកើតមានអាការៈសម្ពាធឈាមឬការកន្ត្រាក់នៃសរសៃឈាមកើនឡើង ដូច្នេះ ហាមប្រើក្នុងពេលតែមួយ ដោយគួរទុកគម្លាតពីគ្នាយ៉ាងហោចណាស់រយៈពេល24ម៉ោង។
・ឱសថប្រភេទMonoamine oxidase inhibitors (Selegiline hydrochloride, Rasagiline mesilate ជាដើម) - អាចធ្វើអោយការបញ្ចេញចោលនៃSumatriptanអូសបន្លាយ ដូច្នេះ ហាមប្រើរួមគ្នា ចំពោះអ្នកជំងឺដែលកំពុងប្រើប្រាស់ឬស្ថិតក្នុងអំឡុងពេល2សប្ដាហ៍បន្ទាប់ពីបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ឱសថប្រភេទMonoamine oxidase inhibitors។
ឱសថខាងក្រោម អាចប្រើរួមជាមួយនឹងឱសថនេះបាន ប៉ុន្តែត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះផលរំខានដែលអាចកើតមាន។
・ឱសថប្រភេទSSRI (Fluvoxamine maleate, Paroxetine hydrochloride hydrate, Sertraline hydrochloride), ឱសថប្រភេទSNRI (Milnacipran hydrochloride, Duloxetine hydrochloride - អាចធ្វើអោយកើតមានបណ្ដុំរោគសញ្ញាសេរ៉ូតូនីន(Serotonin syndrome) ដែលមានរោគសញ្ញាដូចជា អារម្មណ៍មិនស្ងប់ ជីពចរដើរលឿន ក្ដៅខ្លួន រាករូស ជាដើម)។
・ឱសថដែលធ្វើអោយងាយកើតមានអាការៈកន្ត្រាក់សាច់ដុំ - អាចធ្វើអោយកើតមានអាការៈស្រដៀងនឹងប្រកាច់។
-
ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ និង ស្ត្រីបំបៅដោះកូន
・ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះឬស្ត្រីដែលអាចនឹងកំពុងមានផ្ទៃពោះ គួរប្រើឱសថនេះក្នុងករណីចាំបាច់តែប៉ុណ្ណោះ។
・ស្ត្រីបំបៅដោះកូន មិនគួរប្រើប្រាស់ឱសថនេះទេ ព្រោះសារធាតុឱសថអាចជ្រៀតចូលក្នុងទឹកដោះម្តាយ។ ប្រសិនបើចាំបាច់ត្រូវប្រើឱសថនេះ ស្ត្រីគួរចៀសវាងបំបៅដោះកូន ក្នុងអំឡុងពេល12ម៉ោងបន្ទាប់ពីប្រើប្រាស់ឱសថនេះរួច។
-
ការប្រុងប្រយ័ត្នជាពិសេស
・ឱសថនេះប្រើនៅពេលកើតមានអាការៈឈឺក្បាលតែប៉ុណ្ណោះ ដោយមិនត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់ការបង្ការនោះទេ។ ឱសថនេះអាចប្រើនៅក្រោយចាប់ផ្ដើមកើតមានអាការៈ។ ផលរំខាននៃឱសថនេះមានតិចតួចជាងឱសថប្រភេទអឺហ្កូតាមីន (Ergotamine drugs)។
・នៅក្នុងអំឡុងពេលប្រើប្រាស់ឱសថនេះ អាចធ្វើអោយកើតមានអាការៈដូចជា ងងុយគេង ជាដើម ដូច្នេះ គួរចៀសវាងការបើកបររថយន្តឬបញ្ជាម៉ាស៊ីនដែលមានគ្រោះថ្នាក់។
-
សកម្មភាពឱសថ
ឱសថនេះមានសកម្មភាពដូចខាងក្រោម៖
- ភ្ញោចគ្រឿងទទួលសេរ៉ូតូនីន1(5-HT1) ជាពិសេសគ្រឿងទទួល5-HT1B និង 5-HT1D ដើម្បីធ្វើអោយសរសៃឈាមនៅខួរក្បាលដែលរីកធំនៅពេលមានអាការៈឈឺក្បាលប្រកាំង ចាប់ផ្ដើមកន្ត្រាក់ក៏ដូចជាបង្រួមមកតូចវិញ។
- មានសកម្មភាពទៅលើសរសៃប្រសាទTrigeminal nerve ដើម្បីទប់ស្កាត់ការបញ្ចេញប៉ិបទីតបង្កការរលាកមួយចំនួនដូចជា CGRP ជាដើមពីផ្នែកខាងចុងនៃសរសៃប្រសាទ ធ្វើអោយអាការៈប្រកាំងមានលក្ខណៈធូរស្រាលជាងមុន។
*ព័ត៌មានឱសថត្រូវបានរៀបរៀងដោយ អ៊ីម៉ាតុគឹ មេឌីក (ខេមបូឌា) ដោយផ្អែកលើប្រភពព័ត៌មានខាងក្រោម។ សម្រាប់ព័ត៌មានលម្អិត សូមស្វែងរកនៅក្នុងក្រដាសព័ត៌មាននៃឱសថនីមួយៗ ឬ សាកសួរទៅកាន់ក្រុមហ៊ុនឱសថឬតំណាងចែកចាយនៃឱសថនីមួយៗ។
ប្រភពព័ត៌មាន៖
- ក្រដាសព័ត៌មាននៃឱសថសម្រាប់អ្នកជំនាញវេជ្ជសាស្ត្រដែលប្រើប្រាស់នៅប្រទេសជប៉ុន (Pharmaceutical and Medical Devices Agency, Pmda): https://www.pmda.go.jp
- ព័ត៌មានសង្ខេបនៃឱសថសម្រាប់អ្នកជំងឺដែលប្រើប្រាស់នៅប្រទេសជប៉ុន: http://www.rad-ar.or.jp