Enalapril maleate

ជាទូទៅ ឱសថនេះប្រើនៅក្នុងការព្យាបាលដូចខាងក្រោម ៖

- ជំងឺលើសសម្ពាធឈាមដែលគ្មានជំងឺផ្សេងជាដើមហេតុ

- ជំងឺលើសសម្ពាធឈាមដោយសារបញ្ហាតម្រងនោមឬសរសៃឈាមក្នុងតម្រងនោម

- ជំងឺលើសសម្ពាធឈាមដែលប៉ះពាល់ដល់សរីរាង្គផ្សេងៗជាច្រើន (Malignant hypertension)។

- ជំងឺខ្សោយបេះដូងរ៉ាំរ៉ៃ (កម្រិតស្រាល~កម្រិតមធ្យម) ដែលការព្យាបាលដោយប្រើឱសថឌីជីតាលីស(Digitalis) ឱសថបញ្ចុះទឹកនោមជាដើមមិនបង្ហាញប្រសិទ្ធិភាពគ្រប់គ្រាន់។

ថ្នាំលេប：

・ករណីជំងឺលើសសម្ពាធឈាម：

- មនុស្សពេញវ័យ：លេប1ថ្ងៃ1ដង5～10mg។ អាចបង្កើនឬបន្ថថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមអាយុនិងរោគសញ្ញា។ ចំពោះអ្នកជំងឺលើសសម្ពាធឈាមដោយសារតម្រងនោមឬសរសៃឈាមក្នុងតម្រងនោម និង អ្នកជំងឺលើសសម្ពាធឈាមប្រភេទMalignant hypertension គួរចាប់ផ្ដើមប្រើពីកម្រិត1ថ្ងៃ1ដង2.5mg។

- កុមារអាយុ1ខែឡើងទៅ：លេប1ថ្ងៃ1ដង0.08mg/kg។ អាចបង្កើនឬបន្ថថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមអាយុនិងរោគសញ្ញា។

・ករណីជំងឺខ្សោយបេះដូងរ៉ាំរ៉ៃ (កម្រិតស្រាល～មធ្យម)：

មនុស្សពេញវ័យ：លេប1ថ្ងៃ1ដង5～10mg។ អាចបង្កើនឬបន្ថថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមអាយុនិងរោគសញ្ញា។ ករណីអ្នកជំងឺមានបញ្ហាតម្រងនោមឬកំពុងប្រើប្រាស់ឱសថបញ្ចុះទឹកនោម គួរចាប់ផ្ដើមប្រើពីកម្រិត2.5mg(លើកដំបូង)។ ត្រូវប្រើឱសថនេះរួមជាមួយឱសថប្រភេទឌីជីតាលីស(Digitalis)ឬឱសថបញ្ចុះទឹកនោមជាដើម។

・អ្នកដែលធ្លាប់កើតមានរោគប្រតិកម្មជាមួយនឹងសារធាតុនៅក្នុងឱសថនេះ។

・អ្នកដែលធ្លាប់កើតមានរោគសញ្ញានៃការហើមប៉ោងនៅស្រទាប់ក្រោមនៃស្បែក(Angioedema) (ហើមត្របកភ្នែក បបូរមាត់ឬអណ្ដាត ពិបាកដកដង្ហើម។ល។)

・អ្នកដែលកំពុងទទួលការលាងឈាមប្រភេទApheresisជាមួយនឹងឧបករណ៍ដែលប្រើប្រាស់សារធាតុDextran sulfate cellulose ឬ Tryptophan-linked polyvinyl alcohol ឬ Polyethylene terephthalate។

・អ្នកដែលកំពុងទទួលការលាងឈាមដោយប្រើប្រាស់ស្រទាប់AN69។

・ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះឬស្ត្រីដែលអាចនឹងកំពុងមានផ្ទៃពោះ។

・អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមដែលកំពុងប្រើប្រាស់ឱសថAliskiren fumarate (លើកលែងករណីអ្នកជំងឺមិនមានជម្រើសឱសថបញ្ចុះសម្ពាធឈាមផ្សេងទៀតដែលមានប្រសិទ្ធិភាពក្នុងការគ្រប់គ្រងសម្ពាធឈាម)។

ផលរំខានរួមមាន វិលមុខ ក្អក។ល។

ប្រសិនបមានអាការៈខាងក្រោម សូមរួសរាន់ទទួលការព្យាបាលពីវេជ្ជបណ្ឌិតជាបន្ទាន់។

- ហើមត្របកភ្នែក បបូរមាត់ឬអណ្ដាត ពិបាកដកដង្ហើម (រោគសញ្ញានៃការហើមប៉ោងនៅស្រទាប់ក្រោមនៃស្បែក(Angioedema))

- បែកញើសទាំងត្រជាក់ខ្លួន ចង់ក្អួត ពិបាកដកដង្ហើម ទឹកមុខស្លេកស្លាំង ងងឹតមុខ (អាការៈប្រតិកម្មធ្ងន់ធ្ងរ(Shock))

- ឈឺទ្រូងដូចត្រូវគេរឹតឬសង្កត់ (ជំងឺត្បៀតឬស្ទះសរសៃឈាមក្នុងបេះដូង)

- បរិមាណទឹកនោមថយចុះ ហើម អស់កម្លាំង (មុខងារតម្រងនោមចុះខ្សោយ)

- អស់កម្លាំង ឈឺក្បាល ឈឺបំពង់ក ចេញឈាមតាមអញ្ចាញធ្មេញ ហូរឈាមក្រោមស្បែក (រោគសញ្ញានៃការថយចុះចំនួនគ្រាប់ឈាមស ជាដើម)

- ក្ដៅខ្លួន ឈឺពោះ ឈឺផ្នែកចង្កេះនិងខ្នង ចង់ក្អួត (រលាកលំពែង)

- ក្ដៅខ្លួន ក្អកស្ងួត ពិបាកដកដង្ហើម (រលាកសួតប្រភេទInterstitial pneumonia)

- ស្ពឹកដៃជើងនិងបបូរមាត់ កម្លាំងសាច់ដុំចុះខ្សោយ ស្ពឹកដៃជើង (កម្រិតប៉ូតាស្យូមក្នុងឈាមកើនឡើងខ្ពស់)

- ក្តៅខ្លួនខ្លាំង កន្ទួលក្រហមនិងពងទឹកលើស្បែក ភ្នែកក្រហម រលាត់ស្បែកនៅបបូរមាត់ (ជំងឺនៃបណ្តុំរោគសញ្ញាលើស្បែកភ្នាសនិងភ្នែក(Muco-cutaneo-ocular syndrome ឬ StevensJohnson syndrome) ជំងឺរលាកនិងរបកស្បែកពេញរាងកាយ(Exfoliative dermatitis) រោគសញ្ញាស្រដៀងនឹងជំងឺPemphigus)

- កម្រិតសូដ្យូមក្នុងឈាមទាប សាច់ដុំកន្ត្រាក់ បាត់បង់ស្មារតី (ជំងឺSIADH)

- បាត់បង់ចំណង់អាហារ អស់កម្លាំង ភ្នែកនិងស្បែកប្រែពណ៌លឿង (មុខងារថ្លើមមានបញ្ហា)។

・ការលាងឈាមប្រភេទApheresisជាមួយនឹងឧបករណ៍ដែលប្រើប្រាស់សារធាតុDextran sulfate cellulose ឬ Tryptophan-linked polyvinyl alcohol ឬ Polyethylene terephthalate - អាចធ្វើអោយកើតមានអាការៈប្រតិកម្មធ្ងន់ធ្ងរ(Shock)។ ដូច្នេះ ហាមប្រើរួមគ្នា។

・ការលាងឈាមដោយប្រើប្រាស់ស្រទាប់AN69 - អាចធ្វើអោយកើតមានរោគប្រតិកម្មធ្ងន់ធ្ងរ(Anaphylaxis)។ ដូច្នេះ ហាមប្រើរួមគ្នា។

・ឱសថAliskiren fumarate - អាចធ្វើអោយកើតមានផលរំខានប៉ះពាល់ដល់ តម្រងនោម កម្រិតប៉ូតាស្យូមក្នុងឈាម សម្ពាធឈាម។ ដូច្នេះ ហាមប្រើរួមគ្នា។ (ប៉ុន្តែលើកលែងករណីអ្នកជំងឺមិនមានជម្រើសឱសថបញ្ចុះសម្ពាធឈាមផ្សេងទៀតដែលមានប្រសិទ្ធិភាពក្នុងការគ្រប់គ្រងសម្ពាធឈាម)។

ឱសថខាងក្រោម អាចប្រើរួមជាមួយនឹងឱសថនេះបាន ប៉ុន្តែត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះផលរំខានដែលអាចកើតមាន។

・ឱសថបញ្ចុះទឹកនោមប្រភេទរក្សាកម្រិតប៉ូតាស្យូម(Spironolactone, Triamtereneជាដើម), ឱសថបំពេញជាតិប៉ូតាស្យូមក្នុងរាងកាយ(Potassium chlorideជាដើម), ឱសថដែលមានផ្ទុកសារធាតុTrimethoprim- អាចធ្វើអោយកម្រិតប៉ូតាស្យូមក្នុងឈាមកើនឡើង។

・ឱសថLithium carbonate - អាចធ្វើអោយកំហាប់ក្នុងឈាមនៃLithium កើនឡើង បង្កជាផលរំខានផ្សេងៗ។

・ឱសថប្រភេទARB (Losartan ជាដើម) - អាចធ្វើអោយកើតមានផលរំខានប៉ះពាល់ដល់ តម្រងនោម កម្រិតប៉ូតាស្យូមក្នុងឈាម សម្ពាធឈាម។

・ឱសថបញ្ចុះទឹកនោម(Trichlormethiazide, Hydrochlorothiazideជាដើម) - អាចធ្វើអោយសម្ពាធឈាមចុះទាបខ្លាំង។

・ឱសថKallidinogenase - អាចធ្វើអោយសម្ពាធឈាមចុះទាបខ្លាំង។

・ឱសថGuanethidine sulfate, ឱសថNitroglycerin - អាចធ្វើអោយសម្ពាធឈាមចុះទាបខ្លាំង។

・ឱសថបំបាត់ការឈឺចាប់និងបញ្ចុះកម្ដៅប្រភេទNSAIDs(Indometacinជាដើម) - អាចធ្វើអោយប្រសិទ្ធិភាពបញ្ចុះសម្ពាធឈាមថយចុះនិងអាចធ្វើអោយប៉ះពាល់ដល់តម្រងនោម។

・ឱសថRifampicin - អាចធ្វើអោយប្រសិទ្ធិភាពបញ្ចុះសម្ពាធឈាមថយចុះ។

・ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះឬស្ត្រីដែលអាចនឹងកំពុងមានផ្ទៃពោះ មិនត្រូវប្រើប្រាស់ឱសថនេះទេ ព្រោះអាចប៉ះពាល់ដល់ទារកក្នុងផ្ទៃ។ ម្យ៉ាងទៀត ប្រសិនបើរកឃើញថាមានផ្ទៃពោះក្នុងអំឡុងពេលប្រើប្រាស់ឱសថនេះ ត្រូវផ្អាកការប្រើប្រាស់ឱសថនេះភ្លាម។

・ស្ត្រីបំបៅដោះកូន មិនគួរប្រើប្រាស់ឱសថនេះទេ ព្រោះសារធាតុឱសថអាចជ្រៀតចូលក្នុងទឹកដោះម្តាយ។ ប្រសិនបើចាំបាច់ត្រូវប្រើឱសថនេះ ស្ត្រីគួរផ្អាកការបំបៅបណ្តោះអាសន្នក្នុងអំឡុងពេលប្រើប្រាស់ឱសថនេះ។

・ឱសថនេះអាចផ្ដល់ផលរំខានដូចជា វិលមុខ ជាដើម ដូច្នេះ ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ននៅពេលបើកបរឬបញ្ជាម៉ាស៊ីនដែលមានគ្រោះថ្នាក់។

・គេច្រើនប្រើឱសថនេះដើម្បីប្រសិទ្ធិភាពបង្កើនសមត្ថភាពធ្វើពលកម្ម(ការធ្វើចលនាឬសកម្មភាព)របស់អ្នកជំងឺ។

ក្នុងអំឡុងពេលនៃការប្រើប្រាស់ឱសថនេះ ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះអាការៈក្អកដែលជាផលរំខានរបស់ឱសថនេះ ម្យ៉ាងទៀត ត្រូវតាមដានថាតើមុខងារតម្រងនោមមានការថយចុះដែរឬទេ។

ឱសថនេះមានប្រសិទ្ធិភាពបង្អាក់សកម្មភាពរបស់អង់ស៊ីមACE ដើម្បីកាត់បន្ថយការផលិតសារធាតុAngiotensin II ដែលជាសារធាតុមានមុខងារបង្កើនសម្ពាធឈាមនៅក្នុងរាងកាយ។