Dexamethasone sodium phosphate

ករណីថ្នាំចាក់：

ជាទូទៅ ឱសថនេះប្រើនៅក្នុងការព្យាបាលជំងឺដូចខាងក្រោម ៖

- ជំងឺទាក់ទងនឹងការបញ្ចេញអរម៉ូនក្នុងរាងកាយ (ជំងឺកើនឡើងខុសប្រក្រតីនៃអរម៉ូនក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីត(Thyrotoxicosis), ជំងឺចុះខ្សោយមុខងារAdrenal cortexស្រួចស្រាវឬរ៉ាំរ៉ៃ(Adrenocortical insufficiency), ជំងឺទាក់ទងនឹងសរីរាង្គបន្តពូជដោយសារការបញ្ចេញអរម៉ូនភេទច្រើនខុសប្រក្រតីពីAdrenal cortex (Adrenogenital syndrome))

- ជំងឺទាក់ទងនឹងភាពខុសប្រក្រតីនៃប្រព័ន្ធភាពស៊ាំ (ជំងឺរូម៉ាទីស(Rheumatism), ជំងឺអេរីតេម៉ាតូស(Lupus erythematosus) ជំងឺរលាកសន្លាក់ឬសរសៃសាច់ដុំ)

- ជំងឺតម្រងនោមNephrosisឬNephrotic syndrome

- ជំងឺបេះដូងCongestive heart failure

- ជំងឺទាក់ទងនឹងរោគប្រតិកម្ម (ជំងឺហឺត, ជំងឺរលាកទងសួតលក្ខណៈហឺត(Asthmatic bronchitis), រោគប្រតិកម្មទល់នឹងឱសថឬសារធាតុគីមីផ្សេងៗ រោគប្រតិកម្មធ្ងន់ធ្ងរ(Anaphylaxis))

- ជំងឺទាក់ទងនឹងប្រព័ន្ធឈាម (ជំងឺខ្វះឈាមប្រភេទHemolytic anemiaឬAplastic anemia ជំងឺមហារីកគ្រាប់ឈាមស ជំងឺខ្វះឈាមប្រភេទAplastic anemia។ល។)

- ជំងឺទាក់ទងនឹងប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ (ជំងឺរលាកពោះវៀនមិនរាលដាល, ជំងឺរលាកពោះវៀនធំលក្ខណៈដំបៅ)

- ជំងឺក្រិនថ្លើម ជំងឺរលាកថ្លើម

- ជំងឺទាក់ទងនឹងប្រព័ន្ធផ្លូវដង្ហើម (ជំងឺរលាកសួតប្រភេទInterstitial pneumoniaលក្ខណៈរាលដាល ជំងឺក្រិនសួត ជំងឺរលាកសួតដោយសារវិទ្យុសកម្ម)

- ជំងឺឆ្លងលក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរ

- ជំងឺរបេង

- ជំងឺទាក់ទងនឹងប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទ (ជំងឺរលាកខួរក្បាលឬខួរឆ្អឹងខ្នង, ជំងឺរឹងនៅតាមសរសៃប្រសាទដោយសារខូចជាលិកាព័ទ្ធជុំវិញសរសៃប្រសាទ(Multiple sclerosis) ជាដើម)

- ជំងឺមហារីកកោសិកានៃប្រព័ន្ធទឹករងៃ(Malignant lymphoma)

- ជំងឺមហារីកខួរឆ្អឹងច្រើនកន្លែង

- ជំងឺកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមទាប(Idiopathic hypoglycemia)

- អាការៈក្អួតចង្អោរបង្កឡើងដោយសារឱសថប្រឆាំងជំងឺមហារីក

- រោគសញ្ញាក្រោយពីការវះកាត់ក្រពេញអាដ្រេណាល់(Adrenal gland) ឬ ការវះកាត់ផ្លាស់ប្ដូរសរីរាង្គឬជាលិកា

- ពិសពស់ ពិសសត្វល្អិត

- ជំងឺមហារីកក្រពេញប្រូស្តាត

- អាការៈរលាក ឡើងកន្ទួលក្រហមឬរមាស់លើស្បែកដោយសារជំងឺស្បែកផ្សេងៗ

- ជំងឺរលាកភ្នែក ក្នុងភ្នែក ឬ សរសៃប្រសាទភ្នែក

- ជំងឺរលាកក្នុងត្រចៀកច្រមុះបំពង់ក រលាកក្រពេញទឹកមាត់

- ជំងឺដំបៅមាត់ឬរលាកអណ្ដាតដែលពិបាកព្យាបាល។

សម្គាល់ ៖ ឱសថនេះអាចប្រើចំពោះជំងឺផ្សេងទៀតជាច្រើនក្រៅអំពីជំងឺខាងលើនេះ។ ម្យ៉ាងទៀត វិធីប្រើប្រាស់និងផ្នែកនៃរាងកាយដែលត្រូវបញ្ចូលឱសថប្រែប្រួលទៅតាមប្រភេទជំងឺនីមួយៗ។ សូមពិនិត្យមើលព័ត៌មានបន្ថែម។

ករណីថ្នាំបន្តក់ភ្នែក：

ជាទូទៅ ឱសថនេះប្រើនៅក្នុងការព្យាបាលអាការៈរលាកនៅផ្នែកខាងក្រៅនិងខាងមុខនៃភ្នែក (ជំងឺរលាកត្របកភ្នែក ជំងឺរលាកផ្នែកសនៃភ្នែក(Conjunctivitis) ជំងឺរលាកកញ្ចក់ភ្នែក(Keratitis) ជំងឺScleritis ជំងឺEpiscleritis ជំងឺAnterior uveitis អាការៈរលាកក្រោយពេលវះកាត់)។

ករណីថ្នាំបន្តក់ត្រចៀកឬច្រមុះ：

ជាទូទៅ ឱសថនេះប្រើនៅក្នុងការព្យាបាលជំងឺដូចខាងក្រោម ៖

- ជំងឺរលាកនៅថតខាងក្រៅនិងថតកណ្ដាលនៃត្រចៀក

- ជំងឺរលាកនៅផ្នែកខាងលើនៃផ្លូវដង្ហើម (រលាកច្រមុះដោយសាររោគប្រតិម្ម ជាដើម)។

ករណីថ្នាំចាក់：

សូមពិនិត្យព័ត៌មានលម្អិតនៅក្នុងបរិយាយប័ណ្ណនៃឱសថនីមួយៗ។

ករណីថ្នាំបន្តក់ភ្នែក (0.1%)：

ជាទូទៅ ប្រើ1ថ្ងៃ3～4ដង 1ដង1～2តំណក់ បន្តក់ក្នុងភ្នែក។ អាចបង្កើនឬបន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមរោគសញ្ញា។

ករណីថ្នាំបន្តក់ត្រចៀកឬច្រមុះ (0.1%)：

ជាទូទៅ ប្រើ1ថ្ងៃ1～ច្រើនដង ក្នុងបរិមាណសមស្រប បន្តក់ក្នុងច្រមុះឬត្រចៀក ឬ ដោយប្រើឧបករណ៍ណេប៊ុឡាយហ្សឺ(Nebuliser)ឬសំឡីTampon ឬចាក់បញ្ចូលទៅក្នុងកន្លែងដែលមានបញ្ហា។ អាចបង្កើនឬបន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមរោគសញ្ញា។

ករណីថ្នាំចាក់：

・អ្នកដែលធ្លាប់កើតមានរោគប្រតិកម្មជាមួយនឹងសារធាតុនៅក្នុងឱសថនេះ។

・មិនត្រូវចាក់ឱសថនេះចូលទៅក្នុងសន្លាក់ឬបរិវេណសរសៃកែងដែលកំពុងមានជំងឺឆ្លងមេរោគនោះទេ - ឱសថនេះធ្វើអោយប្រព័ន្ធភាពស៊ាំរបស់អ្នកជំងឺថយចុះ ដូចនេះ វាអាចធ្វើអោយជំងឺឆ្លងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។

・មិនត្រូវចាក់ឱសថនេះចូលទៅក្នុងសន្លាក់ដែលមិនមានលំនឹង(Flail joint)នោះទេ - អាចធ្វើអោយចលនារបស់សន្លាក់កាន់តែគ្មានលំនឹង។

ជាគោលការណ៍ អ្នកជំងឺដូចខាងក្រោមមិនត្រូវប្រើប្រាស់ឱសថនេះទេ។ ករណីចាំបាច់ត្រូវប្រើ ត្រូវតាមដានស្ថានភាពជំងឺនិងផលរំខានឱសថអោយបានដិតដល់ ៖

1. អ្នកដែលកំពុងមានជំងឺឆ្លងដែលមិនទាន់រកឃើញវិធីព្យាបាលដែលមានប្រសិទ្ធិភាពនៅឡើយ ឬ អ្នកដែលកំពុងមានជំងឺផ្សិតពេញរាងកាយ។

2. អ្នកដែលមានជំងឺដំបៅក្រពះឬពោះវៀន។

3. អ្នកដែលមានជំងឺផ្នែកស្មារតី។

4. អ្នកដែលមានជំងឺរបេង។

5. អ្នកដែលមានជំងឺរលាកកញ្ចក់ភ្នែកដោយសារវីរុសHerpes simplex virus។

6. អ្នកដែលមានជំងឺភ្នែកឡើងបាយប្រភេទPosterior capsular cataract។

7. អ្នកដែលមានជំងឺក្លូកូម(Glaucoma)។

8. អ្នកដែលមានជំងឺលើសសម្ពាធឈាម។

9. អ្នកដែលមានកម្រិតអេឡិចត្រូឡាយ(Electrolyte)ក្នុងខ្លួនខុសប្រក្រតី។

10. អ្នកដែលមានជំងឺកំណកឈាម។

11. អ្នកដែលទើបទទួលការវះកាត់សរីរាង្គខាងក្នុងរាងកាយ។

12. អ្នកដែលកើតមានជំងឺស្ទះសរសៃឈាមក្នុងបេះដូងស្រួចស្រាវ។

13. អ្នកដែលមានជំងឺភ្នែកបង្កឡើងដោយវីរុស មេរោគផ្សិតឬជំងឺរបេង ឬ ជំងឺភ្នែកមានខ្ទុះ។

14. អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមដែលមិនទាន់គ្រប់គ្រងជាតិស្ករក្នុងឈាមបានល្អ។

ករណីថ្នាំបន្តក់ភ្នែក：

・អ្នកដែលធ្លាប់កើតមានរោគប្រតិកម្មជាមួយនឹងសារធាតុនៅក្នុងឱសថនេះ។

ជាគោលការណ៍ អ្នកជំងឺដូចខាងក្រោមមិនត្រូវប្រើប្រាស់ឱសថនេះទេ។ ករណីចាំបាច់ត្រូវប្រើ ត្រូវតាមដានស្ថានភាពជំងឺអោយបានដិតដល់ ៖

1. អ្នកដែលមានជំងឺជំងឺដំបៅនៅកញ្ចក់ភ្នែក(Cornea ulcer)។

2. អ្នកដែលមានជំងឺភ្នែកបង្កឡើងដោយវីរុស មេរោគផ្សិតឬមេរោគរបេង ឬ ជំងឺភ្នែកមានខ្ទុះ។

ករណីថ្នាំបន្តក់ត្រចៀកឬច្រមុះ：

・អ្នកដែលធ្លាប់កើតមានរោគប្រតិកម្មជាមួយនឹងសារធាតុនៅក្នុងឱសថនេះ។

ជាគោលការណ៍ អ្នកជំងឺដូចខាងក្រោមមិនត្រូវប្រើប្រាស់ឱសថនេះទេ។ ករណីចាំបាច់ត្រូវប្រើ ត្រូវតាមដានស្ថានភាពជំងឺអោយបានដិតដល់ ៖

1. អ្នកដែលមានជំងឺត្រចៀកឬច្រមុះបង្កដោយមេរោគរបេងឬវីរុស។

2. អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម។

ករណីថ្នាំចាក់：

ផលរំខានរួមមាន រាករូស ក្អួតចង្អោរ ឈឺក្រពះ ក្រហាយទ្រូង សម្ពាធឈាមកើនឡើង គេងមិនលក់ វិលមុខ ឈឺសាច់ដុំឬសន្លាក់ ហើម បញ្ហាមករដូវ ហើមពោះ ភ្នែកមើលមិនសូវច្បាស់ ភ្នែកលៀន មុន ជ្រុះរោមឬដុះរោមច្រើន ស្នាមជាំលើស្បែក របួសក្រជា មុខមូល។ល។

ខាងក្រោមជាផលរំខានធ្ងន់ធ្ងរនៃឱសថនេះ ដូច្នេះ ប្រសិនបើមានអាការៈខាងក្រោម សូមរួសរាន់ទទួលការព្យាបាលពីវេជ្ជបណ្ឌិតជាបន្ទាន់។

- ពិបាកដកដង្ហើម ទឹកមុខស្លេងស្លាំង សម្ពាធឈាមធ្លាក់ចុះ បាត់បង់ស្មារតី (រោគប្រតិកម្មធ្ងន់ធ្ងរ)

- ក្ដៅខ្លួន អាការៈស្រដៀងផ្ដាសាយ (ជំងឺឆ្លងបណ្ដាលមកពីវីរុស បាក់តេរី មេរោគផ្សិត។ល។)

- ស្ងួតក ផឹកទឹកច្រើន នោមច្រើន (ជំងឺទឹកនោមផ្អែម)

- ចង់ក្អួត លាមកមានពណ៌ខ្មៅ ឈឺពោះ (ដំបៅក្រពះឬពោះវៀន ធ្លាយក្រពះឬពោះវៀន)

- ឈឺផ្នែកខាងលើនៃពោះ ឈឺផ្នែកចង្កេះនិងខ្នង ក្ដៅខ្លួន (រលាកលំពែង)

- អារម្មណ៍ធ្លាក់ទឹកចិត្ត ស្មារតីមិននឹងនរ (ជំងឺផ្នែកស្មារតី)

- ឈឺនៅផ្នែកចង្កេះនិងខ្នង ឈឺសន្លាក់នៅគល់ភ្លៅ សាច់ដុំរឹងនិងស្ពឹក (ជំងឺពុកឆ្អឹង ជំងឺខូចក្បាលឆ្អឹងនៃឆ្អឹងដើមដៃនិងឆ្អឹងភ្លៅ ជំងឺទាក់ទងនឹងសាច់ដុំជាដើម)

- ស្រវាំងភ្នែក ទំហំនៃគំហើញរួមតូច (ជំងឺក្លូកូម(Glaucoma) ជំងឺភ្នែកឡើងបាយប្រភេទPosterior capsular cataract ជាដើម)

- ហើមនិងឈឺជើង ដង្ហក់ ឈឺទ្រូងនិងក្បាល (ជំងឺស្ទះដោយសារកំណកឈាម(Thromboembolism))។

ករណីថ្នាំបន្តក់ភ្នែក ត្រចៀក ច្រមុះ：

ផលរំខានរួមមាន ក្រហាយនៅកន្លែងមានបញ្ហា។ល។

ប្រសិនបើមានអាការៈខាងក្រោម សូមរួសរាន់ទទួលការព្យបាលពីវេជ្ជបណ្ឌិតជាបន្ទាន់។

- ឈឺភ្នែកខ្លាំង ឈឺក្បាល ភ្នែកមើលមិនសូវច្បាស់ (ជំងឺក្លូកូម(Glaucoma) ជំងឺភ្នែកឡើងបាយប្រភេទPosterior capsular cataract)។

- ភ្នែកក្រហម អារម្មណ៍ទើសក្នុងភ្នែក ព្រិលភ្នែក (ជំងឺឆ្លងមេរោគនៅលើភ្នែកឬច្រមុះ)

- ស្រវាំងភ្នែក ចេញទឹកភ្នែក ចាំភ្នែក (ជំងឺប្រហោងនៅភ្នែក)។

ករណីថ្នាំចាក់：

ឱសថខាងក្រោម អាចប្រើរួមជាមួយនឹងឱសថនេះបាន ប៉ុន្តែត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះផលរំខានដែលអាចកើតមាន។

・ឱសថPhenobarbital, Phenytoin, Rifampicin, Carbamazepine - អាចធ្វើអោយប្រសិទ្ធិភាពនៃDexamethasone sodium phosphateថយចុះ។

・ឱសថប្រភេទSalicylic acid (Aspirin, Aspirin dialuminate, Sasapyrineជាដើម) - អាចធ្វើអោយផលរំខាននៃឱសថទាំងនេះកើតឡើង។

・ឱសថប្រឆាំងកំណកឈាមWarfarin - អាចធ្វើអោយប្រសិទ្ធិភាពប្រឆាំងកំណកឈាមនៃWarfarinថយចុះ។

・ឱសថបញ្ចុះជាតិស្ករក្នុងឈាម(Buformin, Chlorpropamide, Acetohexamideជាដើម) ថ្នាំចាក់អាំងស៊ុយលីន - អាចធ្វើអោយប្រសិទ្ធិភាពបញ្ចុះជាតិស្ករក្នុងឈាមថយចុះ។

・ឱសថបញ្ចុះសម្ពាធឈាម - អាចធ្វើអោយប្រសិទ្ធិភាពបញ្ចុះសម្ពាធឈាមថយចុះ។

・ឱសថបញ្ចុះទឹកនោម(លើកលែងប្រភេទរក្សាកម្រិតប៉ូតាស្យូម)(Trichlormethiazide, Hydrochlorothiazide, Furosemide, Acetazolamideជាដើម) - អាចធ្វើអោយកម្រិតប៉ូតាស្យូមក្នុងឈាមធ្លាក់ចុះ។

・ឱសថCiclosporin - អាចធ្វើអោយកំហាប់ក្នុងឈាមនៃCiclosporinកើនឡើង។

・ឱសថប្រឆាំងបាក់តេរីប្រភេទMacrolides(Erythromycinជាដើម), ឱសថប្រឆាំងមេរោគផ្សិតប្រភេទAzole(Itraconazoleជាដើម) - អាចធ្វើអោយសកម្មភាពនៃDexamethasone sodium phosphateកើនឡើង។

・ឱសថប្រឆាំងវីរុសហ៊ីវប្រភេទHIV protease inhibitors(Saquinavir, Ritonavir, Indinavir) - អាចធ្វើអោយកំហាប់ក្នុងឈាមនៃDexamethasoneថយចុះ។

・ឱសថEphedrine - អាចធ្វើអោយកំហាប់ក្នុងឈាមនៃDexamethasoneថយចុះ។

・ឱសថDigoxin, Digitoxin ជាដើម- អាចធ្វើអោយផលរំខាននៃឱសថទាំងនេះកើតឡើង។

・ឱសថThalidomide - អាចធ្វើអោយកើតមានជំងឺស្លាប់កោសិកាស្បែក(TEN)។

ករណីថ្នាំចាក់：

・ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះឬស្ត្រីដែលអាចនឹងកំពុងមានផ្ទៃពោះ គួរប្រើឱសថនេះក្នុងករណីចាំបាច់តែប៉ុណ្ណោះ។

・ស្ត្រីបំបៅដោះកូន មិនគួរប្រើប្រាស់ឱសថនេះទេ ព្រោះសារធាតុឱសថអាចជ្រៀតចូលក្នុងទឹកដោះម្តាយ។ ប្រសិនបើចាំបាច់ត្រូវប្រើឱសថនេះ ស្ត្រីគួរផ្អាកការបំបៅបណ្តោះអាសន្នក្នុងអំឡុងពេលប្រើប្រាស់ឱសថនេះ។

ករណីថ្នាំបន្តក់ភ្នែក ត្រចៀក ច្រមុះ：

・ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះឬស្ត្រីដែលអាចនឹងកំពុងមានផ្ទៃពោះ គួរចៀសវាងប្រើឱសថនេះញឹកញាប់ ឬ ក្នុងរយៈពេលវែង។

ករណីថ្នាំចាក់：

・នៅក្នុងការប្រើឱសថនេះ ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នជាពិសេសចំពោះការកើតឡើងនៃជំងឺអុតស្វាយឬកញ្ច្រិល ព្រោះវាអាចបណ្ដាលអោយមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតរបស់អ្នកជំងឺ។

・សម្រាប់អ្នកជំងឺដែលប្រើប្រាស់ឱសថនេះរយៈពេលវែងឬក្នុងកម្រិតខ្ពស់ឬក្នុងអំឡុងពេល6ខែបន្ទាប់ពីឈប់ប្រើឱសថនេះ ប្រព័ន្ធភាពស៊ាំរបស់អ្នកជំងឺអាចកំពុងមានការធ្លាក់ចុះ ដូច្នេះ គួរចៀសវាងការចាក់វ៉ាក់សាំងរស់(Live vaccine)។

ឱសថនេះមានសកម្មភាពដូចទៅនឹងអរម៉ូនAdrenocortical hormonesនៅក្នុងរាងកាយ ដោយមានប្រសិទ្ធិភាពទប់ស្កាត់អាការៈរលាក អាការៈប្រតិកម្ម។ល។