Ciclosporin

ករណីថ្នាំចាក់：

ជាទូទៅ ឱសថនេះប្រើនៅក្នុងការទប់ស្កាត់ប្រតិកម្មបដិសេធ(Rejection reaction)នៅក្រោយការវះកាត់ផ្លាស់ប្ដូរសរីរាង្គ (តម្រងនោម ថ្លើម បេះដូង សួត លំពែង ពោះវៀនតូច ខួរឆ្អឹង)។

ករណីថ្នាំលេប ទម្រង់ជាថ្នាំទឹក10%：

ជាទូទៅ ឱសថនេះប្រើនៅក្នុងការព្យាបាលដូចខាងក្រោម ៖

- ប្រតិកម្មបដិសេធ(Rejection reaction)នៅក្រោយការវះកាត់ផ្លាស់ប្ដូរសរីរាង្គ (តម្រងនោម ថ្លើម បេះដូង សួត លំពែង ខួរឆ្អឹង)។

- ជំងឺBehcet's diseaseដែលមានរោគសញ្ញាភ្នែក

- ជំងឺស្បែកPsoriasis vulgaris ដែលរោគសញ្ញាកន្ទួលលើស្បែកមានទំហំលើសពី30%នៃផ្ទៃរាងកាយទាំងមូល ឬ លក្ចណៈពិបាកព្យាបាល

- ជំងឺស្បែកPustular psoriasis

- ជំងឺស្បែកPsoriatic erythroderma

- ជំងឺPsoriatic arthritis

- ជំងឺខ្វះឈាមប្រភេទAplastic anemia លក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរ

- ជំងឺPure red cell aplasia

- បណ្ដុំរោគសញ្ញានេហ្រូតិច (Nephrotic syndrome) ដែលរើឡើងញឹកញាប់ ឬ ដែលស៊ាំទៅនឹងការព្យាបាលដោយប្រើឱសថស្តេរ៉ូអ៊ីត។

ករណីថ្នាំបន្តក់ភ្នែក：

ជាទូទៅ ឱសថនេះប្រើនៅក្នុងការព្យាបាលជំងឺភ្នែកSpring catarrh (ករណីថ្នាំប្រឆាំងរោគប្រតិកម្មមិនបង្ហាញប្រសិទ្ធិភាពគ្រប់គ្រាន់)។

ករណីថ្នាំចាក់：

・ករណីការវះកាត់ផ្លាស់ប្ដូរសរីរាង្គតម្រងនោម បេះដូង សួត លំពែង ឬ ខួរឆ្អឹង：

ចាប់ផ្ដើមប្រើចាប់ពី1ថ្ងៃមុនការវះកាត់ផ្លាស់ប្ដូរសរីរាង្គ ក្នុងកម្រិត 1ថ្ងៃ 3～5mg/kg ដោយព្យួរសេរ៉ូមតាមសរសៃវ៉ែន។ គួរប្ដូរទៅប្រើឱសថនេះទម្រង់ជាថ្នាំលេបវិញ អោយបានឆាប់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។

・ករណីការវះកាត់ផ្លាស់ប្ដូរសរីរាង្គថ្លើម ឬ ពោះវៀនតូច：

ចាប់ផ្ដើមប្រើចាប់ពី1ថ្ងៃមុនការវះកាត់ផ្លាស់ប្ដូរសរីរាង្គ ក្នុងកម្រិត 1ថ្ងៃ 4～6mg/kg ដោយព្យួរសេរ៉ូមតាមសរសៃវ៉ែន។ គួរប្ដូរទៅប្រើឱសថនេះទម្រង់ជាថ្នាំលេបវិញ អោយបានឆាប់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។

ករណីថ្នាំលេបទម្រង់ជាថ្នាំទឹក10%：

ជាទូទៅ ឱសថនេះប្រើនៅក្នុងការព្យាបាលដូចខាងក្រោម ៖

・ករណីការវះកាត់ផ្លាស់ប្ដូរសរីរាង្គតម្រងនោម：

ចាប់ផ្ដើមប្រើចាប់ពី1ថ្ងៃមុនការវះកាត់ផ្លាស់ប្ដូរសរីរាង្គ ក្នុងកម្រិត 1ថ្ងៃ 9～12mg/kg ដោយបែងចែកជា1～2ដងក្នុង1ថ្ងៃ។ បន្ទាប់មក បន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់បន្តិចម្ដងៗគឺបន្ថយម្ដង2mg/kg/ថ្ងៃ។ កម្រិតប្រើជាប្រចាំគឺ1ថ្ងៃ4～6mg/kg ប៉ុន្តែ អាចបង្កើនឬបន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមរោគសញ្ញារបស់អ្នកជំងឺ។

・ករណីការវះកាត់ផ្លាស់ប្ដូរសរីរាង្គថ្លើម：

ចាប់ផ្ដើមប្រើចាប់ពី1ថ្ងៃមុនការវះកាត់ផ្លាស់ប្ដូរសរីរាង្គ ក្នុងកម្រិត 1ថ្ងៃ 14～16mg/kg ដោយបែងចែកជា2ដងក្នុង1ថ្ងៃ។ បន្ទាប់មក បន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់បន្តិចម្ដងៗ រហូតដល់កម្រិតប្រើជាប្រចាំគឺ1ថ្ងៃ5～10mg/kg ប៉ុន្តែ អាចបង្កើនឬបន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមរោគសញ្ញារបស់អ្នកជំងឺ។

・ករណីការវះកាត់ផ្លាស់ប្ដូរសរីរាង្គបេះដូង សួត ឬ លំពែង：

ចាប់ផ្ដើមប្រើចាប់ពី1ថ្ងៃមុនការវះកាត់ផ្លាស់ប្ដូរសរីរាង្គ ក្នុងកម្រិត 1ថ្ងៃ 10～15mg/kg ដោយបែងចែកជា2ដងក្នុង1ថ្ងៃ។ បន្ទាប់មក បន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់បន្តិចម្ដងៗ រហូតដល់កម្រិតប្រើជាប្រចាំគឺ1ថ្ងៃ2～6mg/kg ប៉ុន្តែ អាចបង្កើនឬបន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមរោគសញ្ញារបស់អ្នកជំងឺ។

・ករណីការវះកាត់ផ្លាស់ប្ដូរសរីរាង្គខួរឆ្អឹង：

ចាប់ផ្ដើមប្រើចាប់ពី1ថ្ងៃមុនការវះកាត់ផ្លាស់ប្ដូរសរីរាង្គ ក្នុងកម្រិត 1ថ្ងៃ 6～12mg/kg ដោយបែងចែកជា1～2ដងក្នុង1ថ្ងៃ។ បន្តប្រើរយៈពេល3～6ខែ បន្ទាប់មក បន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់បន្តិចម្ដងៗរហូតដល់អាចបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ឱសថនេះ។

・ករណីជំងឺBehcet's diseaseដែលមានរោគសញ្ញាភ្នែក：

ចាប់ផ្ដើមប្រើពីកម្រិត1ថ្ងៃ5mg/kg ដោយបែងចែកជា1～2ដងក្នុង1ថ្ងៃ។ បន្ទាប់មក ប្រែប្រួលកម្រិតប្រើប្រាស់បន្តិចម្ដងៗគឺបង្កើនឬបន្ថយម្ដង1～2mg/kg/ថ្ងៃរៀងរាល់1ខែម្ដង។ កម្រិតប្រើជាប្រចាំគឺ1ថ្ងៃ3～5mg/kg ប៉ុន្តែ អាចបង្កើនឬបន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមរោគសញ្ញារបស់អ្នកជំងឺ។

・ករណីជំងឺស្បែកPsoriasis：

ប្រើ1ថ្ងៃ5mg/kg ដោយបែងចែកជា2ដងក្នុង1ថ្ងៃ។ ក្រោយឃើញប្រសិទ្ធិភាពឱសថហើយ បន្ទាប់មក ចាប់ផ្ដើមបន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់បន្តិចម្ដងៗគឺបន្ថយម្ដង1mg/kg/ថ្ងៃរៀងរាល់1ខែម្ដង។ កម្រិតប្រើជាប្រចាំគឺ1ថ្ងៃ3mg/kg ប៉ុន្តែ អាចបង្កើនឬបន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមរោគសញ្ញារបស់អ្នកជំងឺ។

・ករណីជំងឺខ្វះឈាមប្រភេទAplastic anemia：

ប្រើ1ថ្ងៃ6mg/kg ដោយបែងចែកជា2ដងក្នុង1ថ្ងៃ។ អាចបង្កើនឬបន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមរោគសញ្ញារបស់អ្នកជំងឺ។

・បណ្ដុំរោគសញ្ញានេហ្រូតិច (Nephrotic syndrome)：

- ប្រភេទរើឡើងញឹកញាប់：

　+ មនុស្សពេញវ័យ：ប្រើ1ថ្ងៃ1.5mg/kg ដោយបែងចែកជា2ដងក្នុង1ថ្ងៃ។ អាចបង្កើនឬបន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមរោគសញ្ញារបស់អ្នកជំងឺ។

　+ កុមារ：ប្រើ1ថ្ងៃ2.5mg/kg ដោយបែងចែកជា2ដងក្នុង1ថ្ងៃ។ អាចបង្កើនឬបន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមរោគសញ្ញារបស់អ្នកជំងឺ។

- ប្រភេទស៊ាំទៅនឹងការព្យាបាលដោយប្រើឱសថស្តេរ៉ូអ៊ីត：

　+ មនុស្សពេញវ័យ：ប្រើ1ថ្ងៃ3mg/kg ដោយបែងចែកជា2ដងក្នុង1ថ្ងៃ។ អាចបង្កើនឬបន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមរោគសញ្ញារបស់អ្នកជំងឺ។

　+ កុមារ：ប្រើ1ថ្ងៃ5mg/kg ដោយបែងចែកជា2ដងក្នុង1ថ្ងៃ។ អាចបង្កើនឬបន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមរោគសញ្ញារបស់អ្នកជំងឺ។

ករណីថ្នាំបន្តក់ភ្នែក (0.1%)：

ជាទូទៅ ប្រើ1ដង1តំណក់ 1ថ្ងៃ3ដង។

ករណីថ្នាំចាក់ និង ថ្នាំលេប：

・អ្នកដែលធ្លាប់កើតមានរោគប្រតិកម្មជាមួយនឹងសារធាតុនៅក្នុងឱសថនេះ។

・អ្នកដែលកំពុងប្រើប្រាស់ឱសថដូចខាងក្រោម ៖

Tacrolimus (លើកលែងថ្នាំលាប), Pitavastatin, Rosuvastatin, Bosentan, Aliskiren, Asunaprevir, Vaniprevir, Grazoprevir, Pemafibrate។

・អ្នកជំងឺដែលកំពុងប្រើប្រាស់ឱសថColchicine និងមានមុខងារតម្រងនោមឬថ្លើមខ្សោយ។

・មិនត្រូវទទួលវ៉ាក់សាំងប្រភេទរស់ (Live vaccine) នោះទេ។

ជាគោលការណ៍ អ្នកជំងឺដូចខាងក្រោមនេះមិនគួរប្រើឱសថនេះទេ។ ប្រសិនបើចាំបាច់ត្រូវប្រើ ត្រូវតាមដានផលរំខានឱសថអោយបានដិតដល់។

・អ្នកដែលមានជំងឺNeuro-Behçet's disease។

ករណីថ្នាំបន្តក់ភ្នែក：

・អ្នកដែលធ្លាប់កើតមានរោគប្រតិកម្មជាមួយនឹងសារធាតុនៅក្នុងឱសថនេះ។

・អ្នកដែលកំពុងមានជំងឺឆ្លងមេរោគនៅភ្នែក

ករណីថ្នាំចាក់ និង ថ្នាំលេប：

ផលរំខានរួមមាន ចង់ក្អួត រោមដុះច្រើន ញ័រដៃ ឈឺក្បាល វិលមុខ អញ្ចាញឡើងក្រាស់ សម្ពាធឈាមកើនឡើង អារម្មណ៍ក្ដៅក្នុងខ្លួន ឡើងកន្ទួលក្រហម ក្ដៅខ្លួន។ល។

ខាងក្រោមជាផលរំខានធ្ងន់ធ្ងរនៃឱសថនេះ ដូច្នេះ ប្រសិនបើមានអាការៈខាងក្រោម សូមរួសរាន់ទទួលការព្យាបាលពីវេជ្ជបណ្ឌិតជាបន្ទាន់។

- សាច់ដុំកន្ត្រាក់ឬប្រកាច់ ចក្ខុវិញាណមានបញ្ហា បាត់បង់ស្មារតី (ប៉ះពាល់ដល់ប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទខួរក្បាល រួមមាន ជំងឺPosterior reversible encephalopathy syndrome, រោគសញ្ញានៃការប៉ះពាល់ខួរក្បាលដោយសារការកើនឡើងសម្ពាធឈាម)

- ឈឺផ្នែកខាងលើនៃពោះខ្លាំង ក្ដៅខ្លួន ចង់ក្អួត (រលាកលំពែងស្រួចស្រាវ)

- ងាយហូរឈាម អស់កម្លាំង ហើម (ជំងឺThrombotic thrombocytopenic purpura(TTP), ជំងឺHemolytic uremic syndrome(HUS) ជំងឺខ្វះឈាមប្រភេទHemolytic anemia រោគសញ្ញានៃការថយចុះចំនួនប្លាកែត)

- ឈឺនិងស្ពឹកសាច់ដុំ អស់កម្លាំង ទឹកនោមមានពណ៌ក្រហមត្នោត (ជំងឺរលាយសាច់ដុំ(Rhabdomyolysis))

- ហើមកូនកណ្ដុរ ក្ដៅខ្លួន បាត់បង់ចំណង់អាហារ (មហារីកប្រព័ន្ធទឹករងៃ(Malignant lymphoma) មហារីកស្បែក ជំងឺទាក់ទងនឹងប្រព័ន្ធទឹករងៃ)។

ករណីថ្នាំបន្តក់ភ្នែក：

ផលរំខានរួមមាន ក្រហាយភ្នែក រមាស់ភ្នែក ហូរទឹកភ្នែក រលាកភ្នែកដោយសារឆ្លងមេរោគ ។ល។

ករណីថ្នាំចាក់ និង ថ្នាំលេប：

・វ៉ាក់សាំងរស់(Live vaccine) - ក្នុងអំឡុងពេលប្រើឱសថនេះ ប្រព័ន្ធភាពស៊ាំរបស់អ្នកជំងឺមានការធ្លាក់ចុះ ដែលមិនអាចទប់ទល់នឹងវ៉ាក់ស៊ាំងរស់បាននោះទេ។ ដូច្នេះ ហាមប្រើរួមគ្នា។

・ឱសថTacrolimus (លើកលែងថ្នាំលាប) - អាចធ្វើអោយកំហាប់ក្នុងឈាមនៃCiclosporinកើនឡើង។ ដូច្នេះ ហាមប្រើរួមគ្នា។

・ឱសថPitavastatin, Rosuvastatin, Bosentan, Aliskiren, Vaniprevir, Grazoprevir, Pemafibrate- អាចធ្វើអោយកំហាប់ក្នុងឈាមនៃឱសថទាំងនេះកើនឡើង។ ដូច្នេះ ហាមប្រើរួមគ្នា។

・ឱសថAsunaprevir - អាចធ្វើអោយប្រសិទ្ធិភាពនៃAsunaprevirថយចុះ។ ដូច្នេះ ហាមប្រើរួមគ្នា។

ក្រៅពីនេះ នៅមានឱសថផ្សេងៗទៀតជាច្រើន ដែលអាចប្រើរួមជាមួយឱសថនេះបាន ប៉ុន្តែ ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះផលរំខាននិងប្រតិកម្មរវាងឱសថ។ ដូច្នេះ សូមពិនិត្យមើលព័ត៌មានបន្ថែម។

ករណីថ្នាំចាក់ និង ថ្នាំលេប：

・ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះឬស្ត្រីដែលអាចនឹងកំពុងមានផ្ទៃពោះ គួរប្រើឱសថនេះក្នុងករណីចាំបាច់តែប៉ុណ្ណោះ ព្រោះសារធាតុឱសថអាចប៉ះពាល់ដល់ទារកក្នុងផ្ទៃ។

・ស្ត្រីបំបៅដោះកូន មិនគួរប្រើប្រាស់ឱសថនេះទេ ព្រោះសារធាតុឱសថអាចជ្រៀតចូលក្នុងទឹកដោះម្តាយ។ ប្រសិនបើចាំបាច់ត្រូវប្រើឱសថនេះ ស្ត្រីគួរផ្អាកការបំបៅបណ្តោះអាសន្នក្នុងអំឡុងពេលប្រើប្រាស់ឱសថនេះ។

ករណីថ្នាំបន្តក់ភ្នែក：

・ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះឬស្ត្រីដែលអាចនឹងកំពុងមានផ្ទៃពោះ គួរប្រើឱសថនេះក្នុងករណីចាំបាច់តែប៉ុណ្ណោះ។

・ប្រសិនបើចាំបាច់ត្រូវប្រើឱសថនេះ ស្ត្រីគួរផ្អាកការបំបៅបណ្តោះអាសន្នក្នុងអំឡុងពេលប្រើប្រាស់ឱសថនេះ។

ករណីថ្នាំចាក់ និង ថ្នាំលេប：

・ជាទូទៅ គេកំណត់កម្រិតប្រើប្រាស់នៃឱសថនេះទៅតាមទម្ងន់របស់អ្នកជំងឺ។

・ក្នុងអំឡុងពេលប្រើប្រាស់ឱសថនេះ ប្រព័ន្ធភាពស៊ាំមានការធ្លាក់ចុះ ធ្វើអោយអ្នកជំងឺងាយនឹងឆ្លងមេរោគ ដូច្នេះ អ្នកជំងឺគួរអនុវត្តការលាងដៃ ការខ្ពុរមាត់ ការដុសធ្មេញ ជាដើម ដើម្បីរក្សាអនាម័យអោយបានខ្ជាប់ខ្ជួន។

・សារធាតុនៅក្នុងផ្លែក្រូចថ្លុង និង អាហារបំប៉នដែលមានផ្ទុកសារធាតុSt.John's Wort អាចធ្វើអោយប្រសិទ្ធិភាពឱសថប្រែប្រួល ដូច្នេះ គួរចៀសវាងបរិភោគអាហារទាំងនេះក្នុងអំឡុងពេលប្រើប្រាស់ឱសថនេះ។

ឱសថនេះមានប្រសិទ្ធិភាពបង្អាក់សកម្មភាពរបស់កោសិកាHelper T Cellsនៃប្រព័ន្ធភាពស៊ាំរបស់រាងកាយ។