Carvedilol

ជាទូទៅ ឱសថនេះប្រើនៅក្នុងការព្យាបាលដូចខាងក្រោម ៖

- ជំងឺលើសសម្ពាធឈាមដែលគ្មានជំងឺផ្សេងជាដើមហេតុ (កម្រិតស្រាល～កម្រិតមធ្យម)

- ជំងឺលើសសម្ពាធឈាមដោយសារបញ្ហាតម្រងនោម

- ជំងឺត្បៀតសរសៃឈាមក្នុងបេះដូង(Angina pectoris)

- ជំងឺខ្សោយបេះដូងរ៉ាំរ៉ៃដោយសារសាច់ដុំបេះដូងមិនសូវកន្ត្រាក់ ឬ ដោយសារជំងឺត្បៀតឬស្ទះសរសៃឈាមក្នុងបេះដូង(Ischaemic heart disease)

- ជំងឺញ័រថតខាងលើនៃបេះដូង(Atrial fibrillation)លក្ខណៈចង្វាក់បេះដូងកើនឡើង។

ថ្នាំលេប：

・ករណីជំងឺលើសសម្ពាធឈាមដែលគ្មានជំងឺផ្សេងជាដើមហេតុ (កម្រិតស្រាល～កម្រិតមធ្យម) ជំងឺលើសសម្ពាធឈាមដោយសារបញ្ហាតម្រងនោម：

មនុស្សពេញវ័យ：លេប1ថ្ងៃ1ដង10～20mg។ អាចបង្កើនឬបន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមអាយុនិងរោគសញ្ញា។

・ករណីជំងឺត្បៀតសរសៃឈាមក្នុងបេះដូង(Angina pectoris)：

មនុស្សពេញវ័យ：លេប1ថ្ងៃ1ដង20mg។ អាចបង្កើនឬបន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមអាយុនិងរោគសញ្ញា។

・ករណីជំងឺត្បៀតសរសៃឈាមក្នុងបេះដូង(Angina pectoris)

- ជំងឺខ្សោយបេះដូងរ៉ាំរ៉ៃដោយសារសាច់ដុំបេះដូងមិនសូវកន្ត្រាក់ ឬ ដោយសារជំងឺត្បៀតឬស្ទះសរសៃឈាមក្នុងបេះដូង(Ischaemic heart disease)：

មនុស្សពេញវ័យ：ចាប់ផ្ដើមលេបពីកម្រិត1ដង1.25mg 1ថ្ងៃ2ដង ក្រោយបរិភោគអាហារ រយៈពេលយ៉ាងហោចណាស់1សប្ដាហ៍។ អាចបន្ថយឬបង្កើនកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមស្ថានភាពរបស់អ្នកជំងឺ ដោយទុកគម្លាតនៃការបង្កើនឬបន្ថយរយៈពេល1សប្ដាហ៍ឬយូរជាងនេះ។ ករណីបង្កើនកម្រិត ត្រូវបង្កើនបន្តិចម្ដងៗជាលំដាប់គឺ 1ដង1.25mg, 2.5mg, 5mg, 10mg, ដោយលេប1ថ្ងៃ2ដង ក្រោយបរិភោគអាហារ ។ ជាទូទៅ កម្រិតប្រើជាប្រចាំគឺ1ដង2.5mg～10mg 1ថ្ងៃ2ដង ក្រោយបរិភោគអាហារ។ អាចបង្កើនឬបន្ថយកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមអាយុនិងរោគសញ្ញា។

・ករណីជំងឺញ័រថតខាងលើនៃបេះដូង(Atrial fibrillation)លក្ខណៈចង្វាក់បេះដូងកើនឡើង：

មនុស្សពេញវ័យ：ចាប់ផ្ដើមលេបពីកម្រិត1ថ្ងៃ1ដង5mg។ ករណីប្រសិទ្ធិភាពមិនគ្រប់គ្រាន់ អាចបង្កើនកម្រិតជាលំដាប់គឺ 1ថ្ងៃ1ដង10mg រួច1ថ្ងៃ1ដង20mg ។ អាចបន្ថយឬបង្កើនកម្រិតប្រើប្រាស់ទៅតាមអាយុនិងរោគសញ្ញា ប៉ុន្តែ កម្រិតអតិបរមាគឺ1ថ្ងៃ1ដង20mg ។

・អ្នកដែលធ្លាប់កើតមានរោគប្រតិកម្មជាមួយនឹងសារធាតុនៅក្នុងឱសថនេះ។

・អ្នកដែលមានជំងឺហឺត ឬ អ្នកដែលអាចនឹងកើតមានអាការៈកន្ត្រាក់ទងសួត។

・អ្នកដែលកំពុងមានរោគសញ្ញានៃការកើនឡើងសារធាតុកេតូននៅក្នុងរាងកាយ(Ketosis)ដោយសារជំងឺទឹកនោមផ្អែម ឬ រោគសញ្ញានៃការកើនឡើងកម្រិតអាស៊ីតនៅក្នុងឈាមដោយសារមេតាបូលីស(Metabolic acidosis)។

・អ្នកដែលកំពុងមានរោគសញ្ញានៃជីពចរចុះខ្សោយធ្ងន់ធ្ងរឬមានបញ្ហាទាក់ទងនឹងការបញ្ជូនសញ្ញាក្នុងបេះដូង។

・អ្នកដែលកំពុងមានអាការៈប្រតិកម្មធ្ងន់ធ្ងរដោយសារបញ្ហាបេះដូង(Cardiogenic shock)។

・អ្នកជំងឺខ្សោយបេះដូងដែលត្រូវទទួលឱសថបង្កើនសកម្មភាពបេះដូងឬឱសថពង្រីកសរសៃឈាមដោយការចាក់បញ្ចូលឱសថតាមសរសៃឈាមវ៉ែន។

・អ្នកជំងឺខ្សោយបេះដូងធ្ងន់ធ្ងរ។

・អ្នកដែលមានជំងឺខ្សោយមុខងារថតខាងស្ដាំនៃបេះដូងដោយសារជំងឺលើសសម្ពាធឈាមក្នុងអាកទែរសួត។

・អ្នកជំងឺមហារីកPheochromocytomaដែលមិនទាន់ទទួលការព្យាបាល។

・ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះឬស្ត្រីដែលអាចនឹងកំពុងមានផ្ទៃពោះ។

ផលរំខានរួមមាន វិលមុខ អស់កម្លាំង ងងុយគេង ឈឺក្បាល បេះដូងលោតញាប់ ជីពចរដើរយឺត សម្ពាធឈាមធ្លាក់ចុះ ឡើងកន្ទួលក្រហម អាការស្រដៀងនឹងហឺត ចង់ក្អួត។ល។

ខាងក្រោមជាផលរំខានធ្ងន់ធ្ងរនៃឱសថនេះ ដូច្នេះ ប្រសិនបើមានអាការៈខាងក្រោម សូមរួសរាន់ទទួលការព្យាបាលពីវេជ្ជបណ្ឌិតជាបន្ទាន់។

- ដង្ហក់ ពិបាកដកដង្ហើម ឈឺទ្រូង ថប់ទ្រូង ហើមពេញខ្លួន (ជំងឺខ្សោយបេះដូង(Heart failure))

- ដង្ហក់ វិលមុខ ជីពចរខ្សោយ ចង្វាក់បេះដូងខុសប្រក្រតី វិលមុខ បាត់បង់ស្មារតី (ជំងឺទាក់ទងនឹងការបញ្ជូនសញ្ញារវាងថតលើនិងថតក្រោមនៃបេះដូង គាំងបេះដូង)

- ទឹកមុខស្លេកស្លាំង បែកញើសទាំងត្រជាក់ វិលមុខ (អាការៈប្រតិកម្មធ្ងន់ធ្ងរ(Shock))

- អស់កម្លាំង បាត់បង់ចំណង់អាហារ ភ្នែកនិងស្បែកប្រែពណ៌លឿង (មុខងារថ្លើមមានបញ្ហា ខាន់លឿង)

- អស់កម្លាំង បរិមាណទឹកនោមថយចុះ ហើមដៃជើងនិងមុខ (មុខងារតម្រងនោមចុះខ្សោយ)

- ពិបាកដកដង្ហើម វិលមុខ ហើមភ្នែកនិងជុំវិញបបូរមាត់ (រោគប្រតិកម្មធ្ងន់ធ្ងរ)

- ក្តៅខ្លួន ស្នាមក្រហមលើស្បែក ភ្នែកក្រហម (ជំងឺនៃបណ្តុំរោគសញ្ញាលើស្បែកភ្នាសនិងភ្នែក(Muco-cutaneo-ocular syndrome ឬ StevensJohnson syndrome) ជំងឺស្លាប់កោសិកាស្បែក(TEN))។

ឱសថខាងក្រោម អាចប្រើរួមជាមួយនឹងឱសថនេះបាន ប៉ុន្តែត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះផលរំខានដែលអាចកើតមាន។

・ឱសថដែលមានសកម្មភាពទប់ស្កាត់ប្រព័ន្ធភ្ញោចសរសៃប្រសាទ(The sympathetic nervous system) (ឱសថReserpine ជាដើម) - អាចបង្កើនសកម្មភាពទប់ស្កាត់ប្រព័ន្ធភ្ញោចសរសៃប្រសាទ ធ្វើអោយប៉ះពាល់ដល់មុខងារបេះដូង។

・ឱសថបញ្ចុះជាតិស្ករក្នុងឈាម - អាចបង្កើនសកម្មភាពបញ្ចុះជាតិស្ករក្នុងឈាម។

・ឱសថប្រភេទCalcium antagonists (Verapamil, Diltiazem, Nifedipine ជាដើម) - អាចធ្វើអោយប៉ះពាល់ដល់មុខងារបេះដូង។

・ឱសថHydralazine - អាចធ្វើអោយសកម្មភាពនៃCarvedilolកើនឡើង។

・ឱសថClonidine - អាចកើតមានអាការៈដូចជាសម្ពាធឈាមកើនឡើង ឈឹក្បាលបន្ទាប់ពីឈប់ប្រើឱសថClonidine។

・ឱសថព្យាបាលជំងឺទាក់ទងនឹងចង្វាក់បេះដូង(Disopyramide, Procainamide, Ajmaline, Amiodarone ជាដើម) - អាចធ្វើអោយប៉ះពាល់ដល់មុខងារបេះដូង។

・ឱសថCiclosporin - អាចធ្វើអោយកំហាប់ក្នុងឈាមនៃCiclosporinកើនឡើង។

・ឱសថRifampicin - អាចធ្វើអោយកំហាប់ក្នុងឈាមនៃPropranololថយចុះ។

・ឱសថCimetidine, ឱសថប្រភេទSSRI(Paroxetine ជាដើម) - អាចធ្វើអោយកំហាប់ក្នុងឈាមនៃCarvedilolកើនឡើង បង្កជាផលរំខានផ្សេងៗ។

・ឱសថDigoxin, ឱសថDigitoxin - អាចធ្វើអោយប៉ះពាល់ដល់មុខងារបេះដូង។

・ឱសថបញ្ចុះសម្ពាធឈាមប្រភេទបញ្ចុះទឹកនោម - អាចធ្វើអោយសម្ពាធឈាមធ្លាក់ចុះទាប។

・ឱសថដែលមានសកម្មភាពភ្ញោចប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទ(Adrenalin ជាដើម) - អាចធ្វើអោយសម្ពាធឈាមកើនឡើង។

・ឱសថបញ្ចុះកម្ដៅនិងបំបាត់ការឈឺចាប់ប្រភេទNSAIDs(Indometacin ជាដើម) - អាចធ្វើអោយប្រសិទ្ធិភាពបញ្ចុះសម្ពាធឈាមថយចុះ។

・ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះឬស្ត្រីដែលអាចនឹងកំពុងមានផ្ទៃពោះ មិនត្រូវប្រើប្រាស់ឱសថនេះទេ។

・ស្ត្រីបំបៅដោះកូន មិនត្រូវប្រើប្រាស់ឱសថនេះទេ ព្រោះសារធាតុឱសថអាចជ្រៀតចូលក្នុងទឹកដោះម្តាយ។ ប្រសិនបើចាំបាច់ត្រូវប្រើឱសថនេះ ស្ត្រីគួរផ្អាកការបំបៅបណ្តោះអាសន្នក្នុងអំឡុងពេលប្រើប្រាស់ឱសថនេះ។

・ឱសថនេះអាចធ្វើអោយសម្ពាធឈាមធ្លាក់ចុះបង្កជាអាការៈវិលមុខជាដើម ដូច្នេះ ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ននៅពេលបើកបរឬបញ្ជាម៉ាស៊ីនដែលមានគ្រោះថ្នាក់។

・កម្រិតប្រើប្រាស់ត្រូវចាប់ផ្ដើមពីកម្រិតទាបទៅ។ ឱសថមានប្រសិទ្ធិភាពកែលម្អមុខងារនៃថតក្រោមខាងឆ្វេងនៃបេះដូង។

ករណីត្រូវប្រើឱសថនេះរយៈពេលវែង ត្រូវតាមដានមុខងារបេះដូងដោយការពិនិត្យជាទៀងទាត់។

ឱសថនេះមានសកម្មភាពដូចខាងក្រោម៖

- ភ្ជាប់ទៅនឹងគ្រឿងទទួលអាល់ហ្វា(Alpha receptor)នៅតាមកោសិកាសាច់ដុំនៃសរសៃឈាមដើម្បីទប់ស្កាត់សកម្មភាពកន្ត្រាក់សរសៃឈាម ជាលទ្ធផល ធ្វើអោយសរសៃឈាមរីកធំ។

- ភ្ជាប់ទៅនឹងគ្រឿងទទួលបេតា(Beta receptor)នៅក្នុងបេះដូងដើម្បីទប់ស្កាត់សកម្មភាពកន្ត្រាក់សាច់ដុំបេះដូង ជាលទ្ធផលធ្វើអោយបរិមាណឈាមនិងចំនួនដងនៃការច្របាច់បេះដូងថយចុះ ក៏ដូចជា ធ្វើអោយសម្ពាធឈាមថយចុះនិងបន្ថយបន្ទុកទៅលើបេះដូង។